Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
Celemksiążkijestujęcietakzarysowanejdiaityspartańskiejwkatego-
riach,naktóreGrecydzieliliżycieludzkie:okresnpracy”(ascholia)iokres
nczasuwolnego”(schole),zeszczególnymuwzględnieniemtegodrugiego.
WodniesieniudoSpartywtychkategoriachiprzyużyciutychterminów
wypowiadałsięjedynieArystoteleswPolityce5(pozanimwjednymmiejscu
natentematpisałPlutarch).Definicjejednak,którezaproponował,można
zpowodzeniemzastosowaćdoprzekazówinnychautorówantycznych.
Większośćantycznychpisarzy,podobniezresztąjaksamArystoteles,sku-
piałasięnatym,conazwałbyonascholią,bowłaśnietomiałoczynićSpartę
wyjątkowąnatleinnychgreckichwspólnotobywatelskich.Przyjęcietakiej
optykiniosłozesobąpoważnekonsekwencjedlawizerunkuSparty,przy-
czyniającsiędopowstaniawieluchybionychnajejtematwyobrażeń.Praca
manaceluweryfikacjędośćjednostronnegoobrazuSparty,którywciąż
dominujenietylkowpamięcizbiorowej,aletakżewwiększościopracowań
naukowych.Służyćtemubędziezbadaniesferyaktywnościmieszkańców
Spartywramachscholepoprzezudzielenieodpowiedzinatrzykluczowe
pytania:1)JakdefiniowaćscholedlaSpartyepokiklasycznej?;2)Ileczasu
wolnegomieliSpartanieiSpartankinakolejnychetapachżycia?;3)Jak
SpartanieiSpartankispędzaliczaswolny?
Sąimpoświęconekolejneczęściksiążki.Dwiepierwszeczęścizostały
podzielonenarozdziałyodpowiadającepłciom,ponieważstylżyciamęż-
czyznikobiet,mimopewnych(ograniczonych)podobieństwnaetapie
młodzieńczym,różniłsięodsiebiezasadniczo.Różnicemiałybybyćtak
duże,żeskłoniłyniektórychgreckichmyślicielidoujmowaniażyciaspar-
tańskichmężczyznwkategoriach(nieomalidealnego)porządku(kosmos),
zaśżyciakobiet–wkategoriachchaosu.Zostawiającnabokukwestię
zasadnościtakostregoprzeciwstawienia,samaodmiennośćniebudziwątp-
liwości.Inaczejzatemnależydefiniowaćnpracę”inczaswolny”dlamęż-
czyzn,inaczejdlakobiet.Podobnierzeczsięmazilościąschole:odmien-
nośćstylówżyciapowodowała,żenakolejnychetapachżyciaSpartanie
iSpartankidysponowaliinnymzasobemczasuwolnego.WczęściIII
rezygnujęjednakzpodziałunapłeć,decydującsięnaujmowanieposzcze-
gólnychzjawiskłącznie.Zatądecyzjąprzemawiałytrzyargumenty.Po
pierwsze,sądzę,żetakiepodejścielepiejwyjaśniaistotęopisywanych
aktywności.Podrugie,formyspędzaniaczasuwolnegoniekiedybyły
5Zob.rozdziałI.1.
