Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
Wstęp
KsiążkajestpoświęconaokresowiwhistoriiSparty,wktórymwytworzyła
onaszczególnyustrójspołeczny.SamiSpartanieuważali,żedokonałtego
Likurg,napołymitycznyprawodawca.Ichoćdata,okolicznościizakres
reformprzypisywanychLikurgowistanowiąprzedmiotniesłabnącychdys-
kusji,powszechnieuważasię,żeichistotąbyłouczynieniezespartańskich
obywatelihomoioi,nrównych”albonjednakowych”1.Nastąpiłotoprawdo-
podobnieok.połowyVIw.p.n.e.wwynikuostregokryzysuwewnętrznego
spowodowanegonapięciamipomiędzybogatymiabiednymi,któryzostał
zażegnanydziękiodejściuodprzejawówostentacjimajątkowej,aprzede
wszystkimzasprawąwydzieleniabiednymmajątkówziemskich(kleroi).
Majątkibyłynatyleduże,żeumożliwiałyobywatelomprowadzeniepożą-
danegozperspektywypaństwaipodobnegodlawszystkichtrybużycia(dia-
ita).Uwolnienieodkoniecznościpracynaroli(zajmowalisiętymmieszka-
jącynatereniekleroiheloci)wpołączeniuzrezygnacjązuprawianiahandlu
irzemiosła(techne),awłaściwiejakichkolwieknpracręcznych”(cheirona-
ksia),wistociefizycznych,sprawiało,żeprzeciętnySpartanindysponował
dużąilościączasu,którymógłpoświęcićnadwiekluczowezpunktuwidze-
niawspólnotyaktywności:działalnośćzwiązanązdoskonaleniemumiejęt-
nościwojskowychiżyciepubliczne.Ustrójten,naturalnieniebezzmian,
utrzymałsięmniejwięcejdopołowyIVw.p.n.e.,choćsymptomykryzysu
1LiteraturęnatematLikurgaiprzypisywanychmureformzbieraczęściowoTom-
men2017,198.ZnowszychopracowańNafissi2018.Natematprocesu(iograniczeń
wjegopoznawalności)kształtowaniasięustrojuspołecznegocharakterystycznegodla
Spartyepokiklasycznejzob.szczególnieHodkinson1997[2].
