Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
SądNajwyższyStanówZjednoczonychAmeryki
wieleczasuimiejscapoświęconoproblemowipodziałuwładzyiprzekazaniakom-
petencjijejposzczególnymsegmentom,zarównowaspekciehoryzontalnym(np.
relacjemiędzywładząwykonawcząaustawodawczą),jakiwertykalnym(relacje
międzywładzącentralnąastanami).
TymczasemspośródwszystkichdelegatówobecnychwFiladelfiiw1787roku
tylkokilkubyłoprzekonanychokoniecznościdogłębnejdebatynadstrukturąprzy-
szłychsądówikompetencjamisędziów.Wśródnichnaszczególnąuwagęzasługu-
jątrzej:AleksanderHamilton,JamesMadisonorazEdmundRandolph,choćżaden
znichnietraktowałtematupozycjijudykatywywprzyszłympaństwiejakospra-
wypriorytetowej.Wydajesięjednak,żetowłaśnieAleksanderHamiltonpoświęcił
najwięcejenergiiwceluukazaniaważnejroli,jakąsędziowiepowinniodgrywać
wsystemiecommonlaw.Wesejachpolitycznychfederalistów(TheFederalistPa-
pers),stanowiącychistotnykomentarzdokonstytucjipodczasprocesujejratyfikacji,
przedstawiłswojąwizjęfunkcjonowaniawładzysądowniczejwStanachZjednoczo-
nych,podnoszonąwcześniejpodczasdyskusjinakonwencjikonstytucyjnej.Hamil-
tonjawiłsięjakozwolennikprzyznaniawładzysądowniczejistotnychuprawnień
kontrolnychwzględempozostałychpionówwładzy,poprzezumożliwieniesędziom
dokonywaniainterpretacjiustawyzasadniczejiokreślaniakonstytucyjnościdziałań
podejmowanychprzezKongresczyprezydenta.Jaktwierdził:
...interpretacjaprawajestwłaściwąiszczególnąkompetencjąsądów.(...)Nieoznaczato,
żewładzasądowniczamastaćponadwładząustawodawczą.Alejeśliprawostworzone
przezustawodawcęjestsprzecznezprawemstworzonymprzezludzi,czylizKonstytucją,
sądypowinnyuznaćzawiążącetodrugieprawo49.
Wpodobnymtonie,jeślichodziopozycjęwładzysądowniczejwnowympań-
stwie,wypowiadałsięinnyautorTheFederalistPapers,JamesMadison,który
twierdził,żezadaniemsędziówfederalnychmabyćprzedewszystkimkoordynacja
działalnościdepartamentówwykonawczychadministracjifederalnej,atakżeroz-
strzyganiesporównaliniifederacja–stany.Podkreślałkoniecznośćwyodrębnienia
władzysądowniczejodwładzywykonawczejiustawodawczej,ponieważbyłoto
podstawowąformązapobieżeniatyraniiigwarancjąrespektowaniaprawiwolności
obywatelskich.Jednocześniezakładałkoniecznośćistnieniapewnychpowiązańmię-
dzysędziamifederalnymiainnymiinstytucjamirząducentralnego,konstytuujących
właściwybalansirównowagę50.Sprzeciwiałsięjednakprzyznaniusądomfederal-
nymuprawnieniadointerpretowaniaustawyzasadniczej,któremogłobydoprowa-
dzićdodominacjiwładzysądowniczejwzględempozostałych.ZdaniemMadisona
należałostworzyćsilnąjudykatywępoprzeznadanieodpowiedniejstrukturysądom
apelacyjnym,zarównonaszczeblustanowym,jakifederalnym.Poglądtenspotkał
sięzesprzeciweminnychdelegatów,obawiającychsięzbytrozbudowanejstruktury
władzysądowniczej,szczególnienaszczeblufederalnym51.
49
A.Hamilton,Federalist78[w:]A.Hamilton,J.Madison,J.Jay,TheFederalistPapers,Mentor
Book,NowyJork1999,s.435–436.
50
J.Madison,TheFederalist47,s.270–271.
51
W.W.Holt,jr.,TheEstablishmentoftheFederalCourtSystem[w:]Ch.Tomlins(red.),TheUnited
StatesSupremeCourt:ThePursuitofJustice,HoughtonMifflinCompany,Boston2005,s.12.
