Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
PRAWOTWÓRCZAROLAAMERYKAŃSKIEJ
WŁADZYSĄDOWNICZEJ
ŻyjemypodrządamiKonstytucji,
aleKonstytucjajesttym,copowiedząsędziowie1.
1.PODSTAWOWEZAŁOŻENIAANGIELSKIEGOCOMMONLAW
Niemawątpliwości,żeobecnysystemprawaamerykańskiegowdominującejczęści
jestskutkiemrecepcjiangielskiegosystemuprawnego,nazywanegocommonlaw2.
Bezwzględunaróżneokreśleniapojawiającesięwanglojęzycznejliteraturzeprzed-
miotu,nazywającesystemprawnyStanówZjednoczonych„amerykańskimcommon
law”lub„anglo-amerykańskimcommonlaw”,faktemjest,żezdecydowanawięk-
szośćinstytucjiprawnychcharakterystycznychdlaangielskiegomodeluprawazo-
stałaprzejętaprzezkolonistów,apóźniejprzezAmerykanów,żebystaćsiępodstawą
funkcjonowanianowegopaństwapodkoniecXVIIIwieku.Jużnawstępienależy
zauważyć,żezdecydowanawiększośćdefinicjisystemucommonlawujawniajego
fundamentalnycharakterodnoszącysiędodziałalnościwładzysądowniczejwpro-
cesietworzeniaprawa.HistorykA.Hoguedefinujecommonlawjakozbiórogólnych
1
Ch.E.Hughes,AddressesandPapersofCharlesEvansHughes,GovernorofNewYork1906–
–1908,G.P.Putnam,NowyJork1908,s.139.SłowatezostaływypowiedzianeprzezHughesajakogu-
bernatorastanuNowyJork,którykilkalatpóźniejdołączyłdoskładuSąduNajwyższego.
2
Pomimoczęstegowystępowaniawpolskiejliteraturzetłumaczeniacommonlawjako„prawapo-
wszechnego”zdaniemautoraokreślenietonieoddajewpełnicharakteruangielskiegosystemuprawne-
go.Zwiększościdefinicjisystemucommonlawniewynikabowiembezpośredniojegopowszechność,
araczejzamiarupowszechnianiaprawapoprzezodpowiedniądziałalnośćsądów,opartąnaprawiezwy-
czajowym.Dlategolepszympojęciemwyjaśniającymcharaktercommonlawjestjudge-madelaw,czyli
prawotworzoneprzezsędziów.Najczęściejjednakwniniejszymopracowaniuautorbędziesięposłu-
giwałoryginalnąnazwątegosystemuprawnego,którajestwpodobnysposóbprezentowanawcoraz
większejliczbiepolskichmonografiiiartykułównaukowychdotyczącychsystemuprawaangielskiego
czyamerykańskiego.
