Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
SądNajwyższyStanówZjednoczonychAmeryki
NieinaczejpatrzynatozagadnienieH.Abraham,podkreślając,żecommonlaw
jakoprawotworzoneprzezsędziówczyniznichtwórców,interpretatorówimodyfi-
katorówprawa21.
Podstawowątradycjąwynikającązfunkcjonowaniasystemucommonlawbył
zatemformalnyimerytorycznywpływsędziównaregułyizasadyprawneleżące
ujegopodstaw,costanowiłonajważniejsząróżnicęwstosunkudosystemuprawa
cywilnegoopartegonaprawierzymskimirozwijającegosięwpaństwachEuropy
kontynentalnej.Charaktersystemucommonlawuznawanego(przynajmniejwteorii)
jakoprawoniekodyfikowalnebyłrównieżpotwierdzonysposobempodejmowania
decyzjiprzezwładzęsądowniczą,która,tworząclubstosującprecedensy,nieodwo-
ływałasiędożadnychkodeksówaniregułprawapisanego22.Wwynikuuzyskania
roliprawotwórczejangielscysędziowiemielizatemdominującywpływnarozwój
commonlaw,wprzeciwieństwiedoichodpowiednikówfunkcjonującychwramach
systemuprawacywilnego,opartegonakodyfikacjiprawa.WtensposóbEuropakon-
tynentalnaprzywiązywaławiększąwagędodoktryny,rolikodeksowychnormgene-
ralnychorazdziałalnościwładzyustawodawczej,podczasgdyAngliaopierałaswój
systemprawagłównienaprecedensachtworzonychwwynikurozstrzyganiasporów
sądowych.ZdaniemM.Glendontakistanrzeczypowodował,żeangielscysędziowie
traktowaliprawostanowionejakoswegorodzajuuzupełnieniepodstawcommonlaw
ipróbowaliwmiaręmożliwościdostosowywaćjedoprawatworzonegoprzezsie-
bie23.Takiecentralnetraktowaniesędziówjakointepretatorów,aleitwórcówprawa
miałosięstaćprzedmiotemożywionejdyskusjiwStanachZjednoczonychAmeryki.
Zanimjednakpowstałonowepaństwo,systemcommonlawmusiałzostaćwdużej
częścirecypowanynaterenykoloniibrytyjskichwAmerycePółnocnej.
2.GENEZAAMERYKAŃSKIEGOCOMMONLAW
WiększośćkoloniibrytyjskichwAmerycePółnocnejwsposóbnaturalnyzaczęła
stosowaćnormyprawneKorony,tworzącpodobnecodokompetencjiicharakteru
instytucjeprawneipolityczne.Naczelekażdejkoloniistałmianowanyprzezkróla
gubernator,którymiałdopomocyciałoustawodawczeodpowiedzialnezaproces
tworzeniaprawakolonialnego,opierającsięnaangielskimsystemieprawa.Każda
koloniamiałarównieżwładzęsądowniczązajmującąsięrozstrzyganiemsporówna
jejterenie,interpretacjąprawaoraztworzeniemprecedensówwsytuacjibrakuod-
powiednichunormowańwbrytyjskimcommonlaw.Zarównojednakwteorii,jak
21
H.J.Abraham,JudicialProcess.AnIntroductoryAnalysisoftheCourtsoftheUnitedStates,
EnglandandFrance,OxfordUniversityPress,NowyJork1980,s.12.
22
Szerzejnatematteoriicommonlawpor.D.E.Edlin(red.),CommonLawTheory,Cambridge
UniversityPress,NowyJork2007.
23
M.A.Glendon,TowardaStructuralApproachtoConstitutionalInterpretation[w:]T.Eastland
(red.),Benchmarks:GreatConstitutionalControversiesintheSupremeCourt,Eerdmans,Michigan
1995,s.144.
