Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszKupś
szych„kantowskich”rozprawHoeneWrońskiego.Najbardziejabsurdalnego
wskutkachskrótumyślowegodokonałWładysławM.Kozłowski:„Hoene-
-Wrońskizostawałpodwpływemfilozofiiniemieckiej.Małocenionąprzez
Francuzówzasługąjegojestta,żebyłpierwszym,zaznajamiającymFrancyę
zfilozofiąkrytycznąKanta.Uczyniłtowbroszurzept.LaCritiquedelaraison
pure1803r.wydanejwMarsyliipodpseudonimem»bombardierpolona-
is«”27.KozłowskizdwóchbroszurHoeneWrońskiegouczyniłjednodziełko,
przyczymtytułdrugiego(Bombardierpolonais)uznałzaliterackipseudo-
nimHoeneWrońskiego.
OdbłędównatematpierwszychrozprawfilozoficznychHoeneWroń-
skiegoniesąwolnerównieżpodstawowepublikacjehistoryczne.WPolskim
słownikubiograficznymczytamymiędzyinnymi:„[ł]wydałbroszuręzza-
kresubalistykiirozprawkę(PhilosophiecritiquedécouverteparKant,1803)
o»Kritikd.reinenVernunft«”28.PodanatunotkaBolesławaJ.Gaweckiego
jestbłędna,ponieważutożsamiadwieróżneprace-podobniejakKozłow-
ski-pochodzącezróżnychlat.Pomyłkatajesttymbardziejosobliwa,że
wewcześniejszymopracowaniuGaweckiegoniewystępujetenbłąd;czyta-
mytammiędzyinnymi:„WMarsyliiwydałbroszuręzzakresubalistykiiroz-
prawkęoKritikd.reinenVernunft.»J’aireçułlememoiresurlaCritique
delaraisonpureł«piszedońjen.Dąbrowski(Marseille,11Messidorl’an
VIII-30VI1800),Kościuszkozaśzaprzesłane»dzieła«dziękujepopolsku
listemzParyża(22Fructidorl’anVIII-9IX1800)”29I
OilecodopowodówprzerwaniapracynadkontynuacjądziełaPhilo-
sophiecritiquedécouverteparKant…możnawysuwaćhipotezy,opierając
siętylkonawzmiancewAutobiografii,otylefaktzaginięciabroszurkiCri-
tiquedelaraisonpure(z1800r.)jestprzedmiotemniczymnieograniczo-
nejspekulacji.Wtymprzypadkugłównąrolęodgrywałpożar,wzniecany
przezautorówopracowańwróżnychmiejscachiwróżnymczasie.Adam
Sikora,wspominającrozprawkęCritiquedelaraisonpure,dodajewkomen-
27
W.M.Kozłowski,Hoene-Wrońskijakofilozof,Warszawa1907,s.10.
28
Polskisłownikbiograficzny,t.9,Wrocław-Kraków-Warszawa1960,s.558.
29
B.J.Gawecki,WrońskiioWrońskim,Warszawa1958,s.8.Możliwe,żetekst,któryukazałsię
później,zostałprzygotowanyjeszczeprzedukazaniemsiępierwszejpublikacji.
16
