Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszKupś
***
Niestety,wopracowaniachpoświęconychWrońskiemupanujenatemat
wymienionych,pierwszychtekstówHoeneWrońskiegopoświęconychfilo-
zofiiKantaniespotykanywprostbałagan.Skorygujmynajważniejszeinaj-
bardziejznanezpolskichźródeł.
SamuelDickstein,autorpierwszejpolskiejobszernejmonografiipo-
święconejHoeneWrońskiemu,opierającsięnawspomnianejjużAuto-
biografii,niepopełniazasadniczobłędów,gdyidzieopierwszerozprawki
poświęconefilozofiiKanta.PodającfaktyściślenapodstawierelacjiHoene
Wrońskiego,formułujejednakrównieżhipotezydotyczącemotywówpod-
jęciapublikacjinatematKanta.Tychhipotezniepotwierdzajążadneźró-
dła:„Trzebabyłowszakżeprzygotowaćumysłydopoznanianowychprawd
idlategouważałWrońskizawłaściwewystąpićzwykłademfilozofiibez-
względnej[tzn.absolutnej-T.K.].Ponieważfilozofięswojąuważałzakon-
sekwentnerozwinięcieiuwieńczeniefilozofiikrytycznejKanta,prawie
nieznanejweFrancji[podkr.-T.K.],zamierzyłwięcprzedewszyst-
kimogłosićwiększąotejfilozofiipracę.DziełkowyżejwspomnianeCritique
surlaraisonpurejestmożewstępemlubczęściąwmowiebędącegodzieła
pt.PhilosophiecritiquedécouverteparKant,fondéesurledernierprincipedu
savoirparJ.Hoehné,rozpoczętego,lecznieukończonego”15I
Zuwagzamieszczonychnakartachtejrozprawywiemy,żepierwotny
planzostałrozszerzony,azarazpotemcałkowicieporzucony.Trudnopowie-
dzieć,czyzmianata,jakuważaDickstein,byłaspowodowanaprzeświadcze-
niemWrońskiego,żetekstpierwszegotomujestnieprzystępny16.Faktem
jest,żeWrońskiuważałzaniezbędneszczegółoweprzedstawieniesystemu
filozofiiKanta.Czyjednakdlatego,żeniebyłonznanyweFrancji?Hoene
WrońskiznałjużdziełoVillersazroku1801(autorzyopracowańpoświęco-
nychfilozofiiWrońskiegocałkowicietenfaktypomijają).Niemożnawięc
zgodzićsięzDicksteinem,żemotywemdziałaniaWrońskiegobyłaprezen-
tacjarzekomonieznanejfilozofiiKanta(„naukaKantaniebyła[ł]ogło-
15
S.Dickstein,Hoene-Wroński,jegożycieiprace,s.13.
16
Tamże.
12
