Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przemianyustrojowe...I.UproguprzemianustrojowychKrólestwaPolskiego
konywaniaajednocześnieswoistegoukryciarzeczywistegozakresuzmian,Książę-Minister
zastosowałkilkainteresującychwybiegów.Popierwszezasugerował,żepodstawąmemoriału
iwgłównymcelemreformjestnpogodzeniezmianzzalecanąciągleoszczędnością”
15
,comiało
ogromneznaczeniedlaKrólestwadopieropodnoszącegosięzniedawnokatastrofalnegostanu
finansów.Powtóre,wskazującnapotrzebęutworzeniaspecjalnejkomisji,nażebyjaknajrychlej
zajęłasięułożeniemsystematycznegowadministracyiporządku”(awięcwistocieprzygoto-
waniemaktówprawnychwcielającychwżycieprojektyzawartewmemoriale),powoływałsię
nietylkonaprzepisykonstytucji,aleprzedewszystkimnaważnyprecedens.W1815r
.działała
bowiemkomisjaopierającaswojepracejednakżenienakonstytucji,którejjeszczewtedyniebyło,
lecznaogłoszonychuprzednioprzezAleksandraIZasadachkonstytucji.Tymsamymmożliwe
stałosięwzorowanienaszerokozakrojonychwcześniejszychdziałaniachtegogremium.Stądteż
woczachLubeckiegoijegowspółpracownikównporuczającjej(komisji)nietylkoorganizacyę
władzadministracyjnych(nacobyłajużuzyskanaw1826r
.zgodaMikołajaIłTM),alenadto
rozwinięcieprawafundamentalnego,zaspokoiłobysięprzetopowszechneżyczenieNarodu,
uzupełniłodobrodziejstwo,Ustawąkonstytucyjnązaręczone,dopełniłonakoniecdrogichsercu
Monarchyżyczeń,którywpomyślnościpoddanychberłuJegonarodów,szczęściesweupatruje”
16
.
Trudnowefekcieoprzećsięprzekonaniu,żeskonstruowanomemoriałtak,jakbywistocie
jegotreśćbyłajużzatwierdzona,jakbyniewprowadzałażadnychgłębszychzmiandoustroju
Królestwa.Powoływaniesięnaoszczędności(konieczne),komisjęz1815r
.ipostanowieniasamej
konstytucjistwarzawrażenie,żeniejesttoprojektdalekoidącychreform.Innymisłowy,nchodzi
osprawytylkoraczejformalnełporządek,kolejnośćzmianiuzupełnień.Charakterystycznato
dlaLubeckiegometoda:zawszeunikałondyskusjidotyczącychtreści,sprowadzałzaśjenatory
formalne”
17
.WkońcubyłonprzecieżrzeczywistymautoremMemoriałuKosseckiego,wktórym
zawarłncałościowyprogramreformyustrojowej,administracyjnej,sądowejiskarbowejKrólestwa
Polskiego”
18
.Jakwięcwyglądałoiczegóżmiałodotyczyćowonuzupełnieniedobrodziejstwa,
ustawąkonstytucyjnązaręczonego”?
Suwereniwładza
Określającwładzęnajwyższą,czylisuwerenaKrólestwa,wkraczałKsiążę-Ministerna
szczególniengrząskigrunt”
.NależałobowiempamiętaćosamowładnejwładzycesarzawCesar-
stwieijednocześniezaakcentowaćodmiennośćKrólestwaodRosji,budującnatejodmienności
koncepcjeustrojowe.Trudnobowiemzaprzeczyć,żenwwarunkachpolitycznychKrólestwamniej
15
16
17
18
KorespondencjaLubeckiego...,s.67.
Ibidem,s.16,18.
J.Zdzitowiecki,Xiążę-Minister...,s.560.
J.Szczepański,KsiążęKsawery...,s.134.
28
