Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przemianyustrojowe...I.UproguprzemianustrojowychKrólestwaPolskiego
ministrami,kolegamiswymi,byłtoprawdziwydespota”
4
,rządzącyRadąAdministracyjnąaza
jejpośrednictwemcałymkrajem.Ichociażopiniata,sformułowanawkońcuprzezzaciekłego
przeciwnikapolitycznego,jestoczywiścieprzerysowana,tojednakKsiążę-Ministerbyłniezaprze-
czalniejednąznajsilniejszychpostaciwsystemiepolitycznymKrólestwa.JakojedynyzPolaków
stanowiłskutecznąprzeciwwagędlawpływówwielkiegoksięciaKonstantegoikomisarzacesar-
skiegoMikołajaNowosilcowaiskuteczniesięim,zwłaszczatemuostatniemu,przeciwstawiał.
Dostrzegalitozresztąmniejniechętnimurodacy:nLubeckirzadkieunaszaletyposiada:stałość
imęstwoumysłu.Czemużodkolegówniejestpopartym?Jakodmiennymilosynaszebyłyby!”
5
.
Podobnanierównośćobutytułowychpostacidotyczystronykonceptualnejłobmyślania,
opracowaniaczywreszcieformułowaniaprogramupolitycznego.JakożezarównoLubecki,jak
iKosseckibylipolitykami,aktywnymipraktykami,dalekimiodkreowaniakoncepcjioderwanych
odrealiówKrólestwa,czysnuciaabstrakcyjnychrozważań,toteżprojektyreformatorskiepowsta-
waływpewnymsensienamarginesieichgłównej,urzędniczej,działalności.Mimotozanieco
krzywdząceuważamstwierdzenie,żentrudnowogólemówićoprogramieLubeckiego,którego
pasjonowałydziałaniapraktyczne,azałożeniateoretyczneniewieleobchodziły”
6
.Toprawda,że
omawianewartykulememoriałykoncentrująsięprzedewszystkimnastroniepraktycznej,lecz
przenikaje,opartanadoświadczeniu,teoretycznarefleksja.
Dwamemoriały
Podstawędlazrekonstruowanialojalistycznychpoglądównauzupełnieniekonstytucji
KrólestwaPolskiegomogąstanowićdwaobszernedokumenty:tzw.MemoriałKosseckiegoze
stycznia1827r
.
7
iProjektmemoriałuoprzyczynachpowstania,sporządzonyprzezLubeckiego
dlacesarzaikrólaMikołajaIwgrudniu1830r
.
8
.NierównorzędnośćautorskaobuFranciszków
Ksawerychjesttutajjednakoczywista,gdyżpierwszyztychdokumentówjesttylkoznazwyau-
torstwaKosseckiego.BowiemtoniektoinnyjakKsiążę-Ministeruzyskałw1826r
.upoważnienie
odMikołajaInaprzygotowanieinastępnieprzedstawieniekrólowiprojektureform,apotemteż
byłjegoconajmniejwspółtwórcą.nMemoryałKosseckiegonależyuważaćzawspólnąLubeckiego
iKosseckiegopracę;należywnimrozróżnićdwaodrębneelementa:techniczny(pracaKossec-
kiego)iprogramowy(pracaLubeckiego)”
9
.Innymisłowy,Kosseckijedynieprzybrałwsłowa
(tłumaczącnajęzykpolskifrancuskitekstministraskarbu),zapewniłstronęformalnąiwygłosił
naposiedzeniuRadyAdministracyjnejówszkicprzemyśleńustrojowychwłaściwegoautora
4
M.Mochnacki,Powstanienarodupolskiego,Warszawa1984,t.I,s.333.
5
J.U.Niemcewicz,Dziennikzlat1820-1828,Warszawa2012,s.312.
6
J.Szczepański,KsiążęKsaweryDrucki-Lubecki(1778-1846),Warszawa2008,s.136.
7
S.Smolka(oprac.),KorespondencjaLubeckiegozMinistramiSekretarzamiStanuIgnacymSobolewskimiStefanem
8
Grabowskim,Kraków1909,t.IV
,s.15-96.
Ibidem,s.406-417iS.Smolka,PolitykaLubeckiegoprzedpowstaniemlistopadowym,Warszawa1983,t.I,s.419-424.
9
KorespondencjaLubeckiego...,s.75,przypis.
26
