Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
1)spełniająceczynnościadministracyjnelubnadzorcze,kierownicyprzedsię-
biorstw,inżynierowie,sztygarzy,kontrolerzy,majstrowie,
2)uprawiającesztukiwyzwolone,
3)dziennikarze,
4)lekarze,dentyści,
5)spełniająceczynnościbiurowe,kancelaryjne,rachunkowe,rysunkowe,
6)telefoniściitelegrafiści,
7)farmaceuci,drogiści,komiwojażerowie,akwizytorzy,
8)sprzedawcy,pracującywhandluztzw.małąmaturą,
9)nauczycieleiwychowawcy,
10)oficerowiemarynarki.
Pracownikówumysłowychzaliczanychdowskazanychpowyżejkategoriiza-
wodowychbyłopodkonieclattrzydziestychok.800tysięcy,podczasgdyna
początkutejdekadytylko664,5tysiąca45.Mimowzrostu,odsetekpracowników
umysłowychwPolscebyłdalekomniejszyniżwrozwiniętychkrajachkapitali-
stycznych46.Strukturazawodowapracownikówumysłowychróżniłasięjednak
odstrukturyzawodowejcałejludności,gdziezdecydowanawiększośćpracowała
wrolnictwie.Najwięcejpracownikówumysłowychbyłozatrudnionychwsłużbie
publicznejikościelnej,szkolnictwieilecznictwie.Wdziałachtychstanowilioni
przeważającąlubprzekraczającątrzeciączęśćogółuzatrudnionych47.
Wokresiemiędzywojennymdokonałsięnietylkowzrostilościowypracowni-
kówumysłowych,aletakżedoszłodozmianyjakościowej,zmianypokoleniowej
izmianwywołanychkryzysem,którespowodowaływzrostpoziomuwykształ-
ceniapracownikówumysłowych48.Postępowałotakżezróżnicowaniematerial-
ne.ZdaniemŻarnowskiegowokresiepoodzyskaniuniepodległościpracownicy
umysłowiprzeżyliprawdziwyszok,gdyżrosnącainflacjadorowadziładotego,
iżrealnawartośćichpłacbyłaznacznieniższaniżw1914roku.Płaceniższych
kategoriizawodowychpracownikówumysłowychbyłyniższeniżrobotników,co
rodziłoniezadowolenieipoczuciedegradacjimaterialnejispołecznej.Wokresie
kryzysulattrzydziestychbezrobociepracownikówumysłowych,szczególniepra-
cownikówpaństwowych,byłomniejszeniżpracownikówwprzemyśle,niemniej
jednaksięgało20%zatrudnionych.Odsetektenwyższybyłwśródkobietoraz
wśródosóboniższychkwalifikacjach49.
ZbadańTadeuszaBartnickiegoiTadeuszaCzajkowskiegowynika,żenaj-
wyższezarobkiosiągalipracownicy(mężczyźni)zwykształceniemwyższym
technicznym,wdalszejkolejnościsytuowalisięmężczyźnizwykształceniem
45
46
47
Por.ibidem,s.124–125.
Por.ibidem,s.137.
Por.ibidem,s.143.
48
T.Bartnicki,T.Czajkowski,Strukturazatrudnieniaizarobkipracownikówumysłowych,War-
szawa1936,s.77–78.
49
Por.T.Czajkowski,J.Derengowski,BezrobociepracownikówumysłowychwPolscewlatach
1927–1932,Warszawa1933.
