Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
31
StronnictwoPracy.WostatnichdwóchlatachRzeczpospolitejróżniceikonflikty
politycznebyłyjednakwyciszane,cosprawiałorosnącezagrożeniezestronyNie-
miec.W1938rokudoszłodoostatniegoprzesileniazwiązanegozobjęciemprzez
WaleregoSławka,człowiekazwiązanegozPiłsudskimodczasówPPSFrakcji
Rewolucyjnej,stanowiskamarszałkaSejmu.AmbicjepolityczneSławkaniebyły
narękęaniMościckiemu,aniRydzowi-Śmigłemu.Wtakiejsytuacjiprezydent
podjąłdecyzjęorozpisaniuprzedterminowychwyborównalistopad1938roku.
WtychostatnichwIIRzeczypospolitejwyborachsukcesodniosłasanacja,naj-
więcejmiejscwsejmieobsadziliposłowieOZN.Wokresienarastaniazagrożenia
niemieckiegorządpodjąłdecyzjęozajęciuczęściŚląskaznajdującegosięnaZa-
olziu,przedstawianymprzezekipęrządowąjakosukcespolityczny.Wkrajunato-
miastnastępowałaintegracjaspołeczeństwawokółrządu,prezydentaimarszałka
Rydza-Śmigłego.Wyrazempatriotyzmubyłoutworzeniespołecznegokomitetu
PożyczkiObronyPrzeciwlotniczej,zbierającegoofiarnedatkispołeczeństwana
wzmocnieniepotencjałumilitarnegoPolski.
Przedstawionykrótkiryshistorycznyuwarunkowańpolitycznychdziałalności
administracjipublicznejpozwalazwrócićuwagęnawystępowaniesilnychnapięć
politycznychwśródpodstawowychugrupowańpolitycznych,którewpierwszych
siedmiulatachniepodległościzaowocowałykonfliktaminaforumparlamentar-
nymiczęstymizmianamiekiprządowych,atakżeobniżaniemrangiiprestiżu
politykóworazpartiipolitycznych.Byłatonietylkojednazgłównychprzyczyn
zamachustanuprzeprowadzonegoprzezPiłsudskiego,aleipunktodniesienia
wrealizowanejprzezsanacjępolitycewewnętrznejograniczającejrolęparla-
mentu,partiipolitycznychitymsamymobierającejwyraźnieantydemokratyczny
kurs.Przyczyniłosiętodoeskalacjikonfliktu,przyczymgłównaliniapodziału
nieprzebiegałamiędzylewicąiprawicą,amiędzyobozemrządowymiopozycją.
Kolejnacechacharakterystycznadlazmiandokonującychsięwlatachtrzydzie-
stychtonarastanietendencjitotalitarnychzarównowugrupowaniachmłodzieży
narodowo-demokratycznej,jakiodsuniętychpośmiercimarszałkaPiłsudskiego
sanacyjnych„pułkowników”.Wtymczasienastąpiłnietylkowzrostnastrojów
nacjonalistycznych,aletakżepatriotycznych,wynikającychzrosnącegozagro-
żeniazestronyhitlerowskichNiemiec.Wskazaneuwarunkowaniapolityczne
oddziaływałynarozwiązaniawsferzepolitykiwewnętrznej,awięctakżeorga-
nizacjiifunkcjonowaniaadministracjipublicznej,jakrównieżstwarzałyklimat
społeczny,wktórymosadzonebyłydziałaniaśrodowiskurzędniczychikształto-
wałsięichstosunekdopaństwa,doelitrządzących,doinnychkategoriispołecz-
nych,wktórychdojrzewałoichpoczucietożsamościgrupowej,dokonywałysię
procesyintegracji,aleiróżnicowania.
