Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stanowieniekrajobrazu
21
punktyorientacyjnestająsięokreślonymitreściami.Możnapowiedzieć,żeokolicę
znamyotyle,oileprzebyliśmyjejdrogi.Ingoldwprowadzainteresującerozróż-
nienie,pokazującróżnicęmiędzytworzeniemmapyaodnajdowaniemdrogi(way-
fnding).Jakmówi,użyciemapykierujenaskunawigacji,wktórejporuszamysię
zjednejlokalizacjidodrugiejwprzestrzeni,wodnajdowaniudrogiporuszamysię
pomiędzymiejscamiwokolicy.nWświeciekartograficznymwszystkojeststałe
inieme”27,nastawionenaopisniezakłócającyczytelnościmapy:niemasłońca,
ptakinieśpiewają,lasypozbawionesązwierząt,auliceludzi.Wodnajdowaniu
drogipanujeodwrotnazasada:imbogatszajestokolica,imwięcejdostarczaszczegó-
łów,tymlepszązyskujemywniejorientację.Tukrajobraznabieracharakteruucieleś-
nionego,wyrażasięwprzestrzennejorientacji,znajomościdróg,tym,coIngold
nazywanorientacją”iprzeciwstawiannawigacji”
.JaktoopisujeChrisTilley:
[...]dotegostopnia,żekażdyklif,każdepotężnedrzewo,każdystrumieńczypodmokły
terenstająsięmiejscemswojskim[ł].Codzienneprzejścieprzezokolicęjestdlaczłowieka
spotkaniemzjegowłasnąbiografią,przypomnieniemśladówminionychzdarzeńidzia-
łań,odczytywaniemznaków,jakimimogąbyćpękniętakłodaczycharakterystycznygłaz28.
Stanowieniekrajobrazu
Charakterystycznecechykrajobrazu,wedługTilleya,stająsięśladamiisymbolami
kulturowegootoczeniaczłowieka,czasamizrośniętymitakbardzo,żeprzestająbyć
zauważalne.Tosąnietylkoelementycharakterystycznedlatopografii,takiejak
drzewawyznaczającestaryszlak,posadzoneprzecieżrękączłowieka,alerównież
elementykulturowe,takiejakprzydrożnekrzyżelubkapliczki,mająceswoją,nie-
rzadkoburzliwą,historię,októrejjużniktniepamięta.Miejscamająnielokaliza-
cje,leczhistorie,zawierającesięwżywejnarracji,którejkontekstemmogąbyć
dawnedoświadczeniaikryjącysięzanimiludzie.Historiestająsięprzewodnikiem.
Snująngawędy”odrodze,miejscuiokolicy:
Miejscaprzypominająopowieściznimizwiązane,aistnieją(jakolokalnościnoszące
konkretnenazwy)wyłączniedziękiswojejobecnościwnarracji.Miejsca,niczymludzie,
otylemająswojebiografie,oilekształtowanesą,używaneitransformowanewpowiązaniu
zpraktyką.Możnazałożyć,żeopowieścinabierająmitycznejwartościihistorycznej
wagi,kiedysązakorzenionewkonkretnychdetalachlokalnościkrajobrazuitymsposo-
bemzyskująmaterialnepunktyodniesienia,któremożnaodwiedzić,obejrzećidotknąć29.
27T.Ingold,TePerceptionoftheEnvironment,EssaysonLivelihood,DwellingandSkill,
Routledge,London-NewYork2000,s.242.
28Ch.Tilley,APhenomenologyofLandscape.Places,Paths,andMonuments,BergPublishers,
Oxford1994,s.27.
29Tamże,s.26.
