Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Antropologiachrześcijaństwaiproblem„protestanckiegouprzedzenia”...
33
Aspektuobecnianiasięświętościwmaterii,wwizerunku(aleteżwkamie-
niu)omawiatakżeDavidFreedberg(2005,s.79).Odwołujesięon,podobnie
jakJoannaTokarska-Bakir(2000),atakżeja(Lubańska2007;2014),doteorii
obrazureligijnegoHansa-GeorgaGadamera,którypisze,żeobraznniejest
podobiznąjakiegośodwzorowanegobytu,leczpozostajewbytowymzwiązku
ztymcoodwzorowane”(Gadamer1993,s.155).Stwierdzenietookazałosię
inspirujacedlabadańnadroląreligijnychwizerunków,ponieważbadaczten
prawdopodobniejakopierwszywyeksponowałrolęontologicznegozwiązku
wizerunkuzjegoprototypem.Gadamerniepozostałmujednakdokońca
wierny,gdyżwinnymmiejscuswojejksiążkipisze,żerelacjawizerunkuzjego
prototypemmożesięopieraćnaichnierozróżnialności,anawet,żejestona
nistotowymrysemwszelkiegodoświadczeniaobrazu”
17
(Gadamer1993,s.152).
Wedługmniejesttobardzotrudnedozweryfikowaniaiwodróżnieniuod
uznaniabytowejrelacjimiędzypierwowzoremawizerunkiemmożebyćuznane
zanadinterpretację
18
.Kategoriatamożemiećniewielewspólnegoztym,
jakkonkretnaspołecznośćijejczłonkowiepostrzegająontologięreligijnych
wizerunkówiinnychprzedmiotówsakralnych.
Tymczasemwpolskiejantropologiidoniedawnasposóbpostrzeganiakultu
obrazówdewocyjnychobjaśnianybyłwłaśniewodniesieniudokategoriinnie-
rozróżnialności”.Wprowadziłajądopolskiejantropologii(inspirującsięjej
Gadmerowskimujęciem)JoannaTokarska-Bakir,uznającnierozróżnialnościza
fundamentreligijnegodoświadczeniawogóle(awięcodnoszącgonietylko
dowizerunków).Tasamabadaczkadokonałamilowegokrokuwantropolo-
gicznejmyśli,konsekwentnierozprawiającsięzmodnąprzezdługielatawśród
polskichetnografówkategoriąnreligijnościludowej”iposzukującjęzykaopisu
rehabilitującegopotrzebęzmysłowejekspresjiwiary.Wrozumieniuuczonej
kategorianierozróżnialnościmiałasięstaćznakiemzwrotuepistemologicznego
19
wpolskiejetnografii,związanegozporzuceniemterminunreligijnośćludowa”
narzecznreligijnośćtypuludowego”.Tenostatnimiałodrywaćsięodkryteriów
genetycznychnarzeczdeskryptywno-treściowych
20
(Tokarska-Bakir2000),
17Gadamerpiszeonierozróżnialnościprototypuiwizerunkuprzedewszystkimwodniesieniu
doobrazumagicznego,którypierwszyuznajechronologiczniezawcześniejszyiprzyporząd-
kowujemumniejzróżnicowanąświadomośćobrazu(Gadamer1993,s.152).
18DoproblemunierozróżnialnościwracamwRozdziale7.
19Zwrot,doktóregoJoannaTokarska-Bakirniewątpliwiesięprzyczyniłaiktórybliskodekadę
temuodegrałistotnąrolęwprocesieprzewartościowańwobrębieantropologiireligiiwPolsce.
20
Inspirujesiętupojęciemnkulturatypuludowego”,rozumianymwłaśniejakonkategoria
rodzajowo-dystrybutywna(wodróżnieniuodujęciagenetyczno-kolektywnegokultury),
