Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.OrganizacjasądownictwaadministracyjnegowPolsce
29
ZpodobnąsytuacjąmamydoczynieniawPolsce,gdzieobecnie,naskuteknowelizacji
zkwietnia2015r.ustawy-Prawoopostępowaniuprzedsądamiadministracyjnymi40,
sądyadministracyjnemogąorzekaćmerytorycznewwielukategoriachspraw.Popierw-
sze,wramachpostępowańzeskargnadecyzjeipostanowieniasąoneuprawnionedo:
umorzeniapostępowaniaadministracyjnego(art.145§3p.p.s.a.),podjęciawyroku
nakazowego,zobowiązującegoorgandowydaniawokreślonymterminiedecyzjilubpo-
stanowieniazgodniezesposobemzałatwieniasprawylubrozstrzygnięciemwskazanym
przezsąd(art.145a§1p.p.s.a.)orazwydaniabezpośredniegoorzeczeniamerytorycz-
negowprzypadku,gdyorganniewykonapowyższegowyrokunakazowego(art.145a
§3p.p.s.a.).Podrugie,wramachpostępowańdotyczącychaktówlubczynnościzart.3
§2pkt4p.p.s.a.sądyadministracyjnemająkompetencjedouznaniauprawnienialub
obowiązkuwynikającegozprzepisówprawa(art.146§2p.p.s.a.).Potrzecie,wramach
skargdotyczącychbezczynnościlubprzewlekłościsądytemogąpodejmowaćorzeczenia
pośrednioibezpośredniomerytoryczne(art.149§1pkt2,art.149§1borazart.154
§2p.p.s.a.).Szerokadopuszczalnośćorzekaniamerytorycznego,zwieluprzyczyn,
motywowanychzwłaszczaniejasnościąprzepisów,nierozstrzygniętymiproblemami
naturyustrojowejorazprzywiązaniemjudykaturydokasacyjnejformułyorzeczniczej,
nieprzekładasięjednakwrównieszerokisposóbnapraktykęorzeczniczą.Ztegopo-
wodu,odnoszącsiędopowyższegopodziałusystemóworzekania,polskisystemnależy
kwalifikowaćjakokasacyjno-merytorycznyjedynieformalnie,gdyżfaktyczniewciąż
pozostajeonzasadniczokasacyjny41.
3.OrganizacjasądownictwaadministracyjnegowPolsce
3.1.Genezasądownictwaadministracyjnego
Początkówhistoriisądowejkontroliadministracjinaziemiachpolskichmożnado-
patrywaćsięjużwczasachdemokracjiszlacheckiej,kiedytood1613r.sejmywalne
zaczęłypowoływaćniestałąkomisjędokontroliskarbupaństwa,odichsiedzibyzwaną
komisjąradomską42.W1717r.komisjętęprzekształconowTrybunałSkarbowy,którego
właściwośćstopnioworozszerzano,obejmującjejzakresemnietylkosprawyskarbowe
wstosunkudodłużnikówpaństwa,aletakżesprawyzezwoleńpodatkowych,azczasem
równieżniektóresprawywojskowe,takiejakskargiwłaścicielidóbrwzwiązkuzeszko-
damiwyrządzonymiprzezarmię43.
40
Ustawaz9.04.2015r.ozmianieustawy-Prawoopostępowaniuprzedsądamiadministracyjnymi
(Dz.U.poz.658).
41
D.Gut,Merytorycznerozstrzygnięcia...,s.119-239.
42
J.Borkowski,Sądownictwoadministracyjnenaziemiachpolskich,ZNSA2006/1,s.13-14.
43
ChoćfunkcjonowanieTrybunałuSkarbowegoniemiałobezpośredniegowpływunakształtXIX-wiecz-
negosądownictwaadministracyjnego,tojednakzuwaginajegowłaściwośćdorozpoznawaniasporów
wprocedurzesądowejzdaniemniektórychbadaczymożnagopostrzegaćjakopierwszysądadministracyjny
naziemiachpolskich.Por.J.Borkowski,Sądownictwoadministracyjne...,s.14.Zob.teżW
.Szafrański,Między
