Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Modelesądowejkontroliadministracjipublicznej
23
SądypowszechnerozpoznająsprawyadministracyjnetakżewIrlandii,Danii,Islandii,
Norwegii,jakrównieżnaWęgrzechinaMalcie25.Mieszanysystemsądownictwaadmi-
nistracyjnegofunkcjonujenatomiastwCzechach,gdziewpierwszejinstancjiorzekają
wyspecjalizowanewydziałyorzeczniczesądówpowszechnychprzysądachokręgowych
(krajskèsoudyjakosoudysprávní)orazSądMiejskiwPradze(MěstskýsoudvPraze),
zaśwdrugiejinstancji-NajwyższySądAdministracyjny(Nejvyššisprávnisoud)26.
Wtrzecimmodelusądowakontrolaadministracjisprawowanajestprzezwyspecjali-
zowanesądyadministracyjne,niezależneodsądownictwapowszechnegoorazniepo-
zostającewżadensposóbwstrukturzewładzywykonawczej.Jesttomodelnajbardziej
rozpowszechnionywEuropie,funkcjonującywPolsceorazm.in.wAustrii,Niemczech,
Szwecji,PortugaliiiFinlandii27.
Powierzeniesprawowaniakontroliadministracjipublicznejwyspecjalizowanymsądom
administracyjnymwniektórychsystemachprawnychwspółistniejezejejsprawowa-
niemprzezsądypowszechne.RozwiązanietegorodzajuprzyjętochociażbywPolsce,
gdziesądypowszechne,namocyupoważnieniawynikającegozustawy,sąuprawnione
doorzekaniawsprawachadministracyjnych28.Kompetencjesądówpowszechnych
wtymzakresiesąjednakwyjątkiemodkonstytucyjnejzasadykontroliadministracji
publicznejprzezsądyadministracyjne(art.184KonstytucjiRP).
2.2.Kryteriumstrukturyinstancyjnejsądówadministracyjnych
Kryteriumstrukturyinstancyjnejsądówadministracyjnychpozwalaobecniewyróżnić
zasadniczodwiegrupysystemówsądownictwaadministracyjnego-dwuinstancyjny
(wktórymodorzeczeńsądówpierwszejinstancjiprzysługujeśrodekodwoławczytylko
dojednejinstancjiwyższej)oraztrójinstancyjny(wktórymorzeczeniasądówpierwszej
instancjimogąbyćzaskarżalnedodwóchinstancjiwyższych).
Wznamienitejwiększościpaństweuropejskich,wtymtakżewPolsce,sądyadmini-
stracyjnefunkcjonująwoparciuomodeldwuinstancyjny.Strukturatrójinstancyjna
stanowiwyjątekijestobecnieznanasystemom:francuskiemu(opisanemuwyżej),
niemieckiemuiszwedzkiemu.
25
E.Wójcicka,Wprowadzenie...,s.11;Z.Kmieciak,Ideasądowejkontroli...,s.5.
26
R.Kubik,Czechy[w:]Sądowakontrolaadministracji...,red.E.Wójcicka,s.111-113.
27
E.Wójcicka,Wprowadzenie...,s.12.
28
M.in.wsprawachzzakresuubezpieczeńspołecznych,ochronykonkurencji,transportukolejowego
czywsprawachzKodeksuwyborczego.Zob.też:K.Małysa-Ptak,Kontroladziałalnościadministracjipub-
licznejsprawowanaprzezsądypowszechne,Warszawa2019,s.306-477.
