Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
polskąobjawiasięjednakinaczejniżwjegouwagachdotyczącychpiśmiennic-
twaisztukiwłoskiej.OdrodzeniewPolscekojarzyłon,jakwiększośćrodzimych
romantyków,zczasamipanowaniaostatnichJagiellonów,szczególnieZygmunta
Augusta,orazzkrólowaniemStefanaBatorego.Brakjasnosprecyzowanychcech
wyróżniającychkulturęrenesansuwPolscespowodował,żeramyepokiustana-
wianownapodstawiebiografiiidziełkluczowychdlaXVIwiekuhumanistów.Dla
LenartowiczagłównymireprezentantamiepokiodrodzeniabyliJanKochanowski
iMikołajKopernik.Zkoleiwłoskieodrodzeniekojarzonebyłoprzezsamotnika
znadArnozDantemAlighierim,FraAngelico,rodzinądellaRobbiów,Rafaelem
Santim,MichałemAniołem,TorquatemTassemiDomenichinem.Początkiepoki
wyznaczałazatemliteraturaXVwieku,akoniecczasówrenesansusztukaZam-
pieriegozpierwszejpołowyXVIIwieku.Centrumodrodzeniastanowiłbyokres
cinquecenta,zresztąokreśleniemtymposłużyłsiępoetawkontekścietwórczości
jednegozczłonkówrodzinydellaRobbiów35.Lenartowiczwykreowałzatemwi-
zjęwłoskiegorenesansunapodstawiedziałalnościwielkichmistrzówzXViXVI
wieku.
Romantycznyrenesansyzm
Terminnrenesansyzm”funkcjonujewpolskichbadaniachzasprawąksiąż-
kiZygmuntaŁempickiegoRenesans,oświecenie,romantyzm(Warszawa-Lwów
1923).WeuropejskimujęciutejproblematykipojawiłsięonsiędziękiFranzowi
FerdinandowiBaumgartenowiwpracypoświęconejConradowiFerdinandowi
Meyerowi(1917)36.Romantyczneodwołaniadotradycjirenesansowejtotemat
niezwyklebogaty,azarazemzłożony37.Problemybadawczestawianeprzezhisto-
rykówliteraturyto,międzyinnymi,kwestiaźródełitłumaczeń,zktórychkorzy-
staliautorzypiszącyoodrodzeniu,sposobyprzedstawianiakolorytuepoki,formy
naśladowaniadawnegojęzyka,nawiązaniadogatunkówniegdyśpopularnych,
subiektywizacjapoglądówromantycznychtwórcównadziedzictwonzygmuntow-
35
T.Lenartowicz,[LucaiAndreadellaRobbia],nTygodnikIlustrowany”1868,nr28,s.18
36
Z.Łempicki,Renesans,oświecenie,romantyzm…,op.cit.,s.35.
37
Zob.naprzykład:R.Fieguth,EuropejskieklasycyzmyXIXwieku.Szkicprojektu,w:Klasycyzm.
Estetyka-doktrynaliteracka-antropologia,red.K.Meller,Warszawa2009,s.563-581;M.Ma-
słowski,Humanistycznaproblematykaprzełomuantropologicznego.Okresromantyzmu,w:Hu-
manitas.Projektantropologiihumanistycznej.Częśćpierwsza,red.A.Nowicka-Jeżowa,War-
szawa2009-10,s.497-534;M.Piwińska,Humanizmiromantycy,w:Humanizmpolski.Długie
trwanie-tradycje-współczesność,red.A.Nowicka-Jeżowa,M.Cieński,Warszawa2008-09,
s.165-203;M.Stanisz,„Klasyczność”iklasycywliteraturzepolskiejXIXwieku.Przeglądstano-
wiskbadawczych,w:Klasycyzm…,op.cit.,s.261-280.
21
AdamMickiewiczUniversityPress©2021