Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
59
jedniubożeją,adrudzysiębogacąichkosztem”
50
.Takiepodejściedotejkwestii
dostrzegałtakżeK.Brodzińskiuswegoojca,którynpowolny,skryty”,zaspokój
gotówbyłpoświecićwszelkiedobra
51
.Pamiętnikarzepiszącypo1795rokudoda-
walidotakiegokanonuwzmiankowanychpowyżejnzłotychmyśli”nowe,jednak
generalniebyłyonezachowanewtymsamymstoickospokojnymduchu,niepo-
budzałydożyciaenergicznego,dowybiciasięponadprzeciętność:nbądźdobrym,
lecznieświętym,bokanonizacjezbytwielekosztują”
52
,możejedyniewezwanie
donprostotyizgodydomowej”
53
mogłopobudzaćnaróddodziałania,aleteż-ito
wymowawłaściwsza-skłaniaćdodążeniadożyciawspokojnymdomostwie.
Samopojęciespokojnegodomujest,oczywiście,niepełnebezrodziny,która
gotworzy.Właśniejejtrwaniu,jejpomyślnościwszystkiedziałaniaprzeciętne-
goszlachcicabyłypodporządkowane.Rodzinastanowiłarównieżnajwiększą
rywalkęRzeczypospolitejwwalceouczuciaszlachcica-obywatela.Zrelacji
pamiętnikarskichwynikadośćdobitnie,żedopieroklęskispadłenapaństwo
sprawiły,żetawalkastałasiębardziejwyrównana.Wczasachstanisławowskich
przekonanieotym,żedom-rodzinasąnajważniejsze,wpajanebyłoodmaleń-
kości.MatkaJ.Kossakowskiegonajegołóżeczkukazaławypisaćznamienny
wtreściwierszyk:nWspierajdom,sławaimienianiezguba”
54
.Przyznaćtrzeba,
żeprzyszłypamiętnikarznaukętępojąłbardzoszybkoiwręczsięwniejrozko-
chał,oczymjeszczewielokrotniebędziemowa,gdyżspośródpamiętników
należącychdopierwszejgrupyprzekazbiskupainflanckiegojestnajwyrazistszy
wtymwzględzieipełenprzykładówsytuacyjnychdoskonaleobrazującychtę
stronęnaturyszlachcica.ZnaukmatkiJ.Kossakowskinauczyłsiętakże,żedla
dobrarodzinytrzebaczasaminawetprzyjąćjejniesprawiedliweoceny,pogodzić
sięznimiinaniezważać.Takpostąpił,opłacającedukacjęsynówswegobrata
AntoniegoKossakowskiego,chorążegokowieńskiego,którytylkopolecenia
wydawał,całykosztichutrzymaniaspadłnapamiętnikarza,zacownagrodę
usłyszał,żejestrozrzutny
55
.Mniejkontrowersyjnymzaleceniem,równieżprze-
kazywanymprzezmatkęJ.Kossakowskiego,byłposłuchdlastarszych,głównie
zaśrodziców,iwystrzeganiesiękłamstw
56
.Totakżeelementy,nacowarto
zwrócićuwagę,budującespokójdomostwa.
Wszystkietewytyczneodnoszącesiędokwestii,czymjestdomwżyciu
szlachcica,występująrównieżwrelacjachpóźniejszych,spisywanychpo1795
1111111111
50
[A.R
OŚCISZEWSKI
]:Zpamiętnikachorążycaowruckiego,zkońcaXVIIIwieku.W:A.K
RA
-
USHAR
:Echaprzeszłości.Szkiceiwspomnieniahistoryczne.Warszawa1917[dalej:R
OŚCI
-
SZEWSKI
51
52
53
54
55
56
B
S
B
J.K
Ibidem,s.146.
Ibidem,s.13.
],s.466.
TARZEŃSKI
RODZIŃSKI
RODZIŃSKI
OSSAKOWSKI
,s.23.
,s.60.
rkps,s.3.
,s.14.
