Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Rozwójlokalnyijegoponadlokalnewłasności
Wtejfazierozwojulokalizmugłównynurtpoświęconychmupracbadawczych
ikoncepcyjnychzwiązanybyłzatemzposzukiwaniemprzeznaukowcówipolityków
wysokorozwiniętychdemokracji,nowego,bazującegonazasobachispołecznościach
lokalnych,alternatywnegowobecfordowskiego,wielowymiarowego,spójnegoiwia-
rygodnegomodelurozwojuspołeczno-gospodarczegolokalnychiponadlokalnych
strukturterytorialnych6.Znaczącywkładbadaczyzkrajówpostsocjalistycznychwten
procesmiałmiejscedopierowokresiebezpośredniopoprzedzającympoczątekprze-
kształceńsystemowych7ipoichrozpoczęciu.Byłbowiemjednymzproduktówgwał-
townego,wielopodmiotowegoiwielopłaszczyznowegoposzukiwaniadrógtransfor-
macjispołeczno-gospodarczejorazniwelacjiszkód,jakiesocjalizmwyrządziłwsferze
społecznej,gospodarczejiśrodowiskowej.Podstawowymwymogiem,jakimodelten
miałspełniać,byłwysokipotencjałkreacyjny,toznaczyzdolnośćdozapewnienia
wnowych,postfordowskich(postsocjalistycznych),trudnychizmiennychwarunkach
rozwojuspołeczno-gospodarczegospełniającegokryteriainneniżfordowskie(socjali-
styczne).Odwynikówpracoczekiwanoteż,żeposłużądoopisu,eksplanacjiiprogno-
zytychprzemiangospodarekispołeczeństwindustrialnychwpostindustrialne(aso-
cjalistycznychwdemokratyczno-rynkowe),któredokonywałysięniezależnieod
interwencjipublicznejijakojejpośredniskutek.Musiałyrównieżdaćsięszybko
zastosowaćwaktualnychuwarunkowaniachróżnychkrajów,alejednocześniegwaran-
towaćmożliwośćichdoskonaleniaiprzechodzenianaichwyższestadiawmiaręich
upowszechnianiaigromadzeniadoświadczeń.Mimozróżnicowaniarezultatów,two-
rzonoistosowanonowerozwiązaniasystemowe,częściowowykorzystującedotych-
czasowe,aczęściowonowe,wzmocnionelubprzebudowanepodstawylokalne.Były
nimim.in.:lokalnewybory,lokalnewładzepubliczneiichczęściowa,leczprawnie
chronionaautonomia,lokalneprawo,lokalneplanowanie,zdecentralizowanenapo-
ziomlokalnyzadaniapubliczne,instrumentyichrealizacji,finanseiodpowiedzialność,
atakżemechanizmywaloryzacjilokalnychekosystemów,działalnościgospodarczej
ispołecznej.Nowerozwiązaniadałyobiecujące,pierwotnewyniki,jakwzrostskutecz-
nościiefektywnościgospodarowania,restrukturyzacjaspołeczno-gospodarcza,korek-
tacelówidrógdążeńwłaścicielikapitałuorazpozostałejludności.Wkrótceprzyniosły
równieżwynikiwtórnewpostacinowychprocesówrozwojowych.Lokalizmprzynosił
6Jednymzeznaczącychsukcesówtychposzukiwańbyłonodkrycie”iwymodelowaniesukcesuwło-
skichdystryktówprzemysłowychbazującychnaelastycznejspecjalizacjisiecimałychiśrednich,lokal-
nych,leczsilniepowiązanychfirm.Byłtojedenzważnychetapówprzełamywaniaortodoksyjnych,ów-
czesnych,fordowskichschematówrozwojowych(por.[Piore,Sabel1984]).
7Choćodnaleźćmożnarównieżwcześniejsze,ważne,polskie,lokalistycznetreści,np.koncepcję
ładuspołecznegoopierającegosięnasystemieporozumieńautorstwaS.Ossowskiego[Ossowski1967].
Bezpośrednioprzedtransformacyjnymprzykłademjestinterdyscyplinarnyidużyprogrambadawczypt.:
nRozwójregionalny,rozwójlokalny,samorządterytorialny”przeprowadzonynaUniwersytecieWarszaw-
skimwlatach1986-1990podkierownictwemjegoinicjatoraA.Kuklińskiego,zudziałemuczelnizKato-
wic,Łodzi,RzeszowaiWrocławia.Jegozapowiedźmożnaodnaleźćw:[Kukliński1984],awyniki−w
wielupublikacjach,np.w:[Dutkiewicz,Gorzelak(red.)1988;Jałowiecki,Sowa,Dutkiewicz(red.)1989;
Kukliński(red.)1990].
