Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Zarysproblematykibadawczej
Sferajedzeniajestbezwątpieniaźródłemwieluestetycznychwrażeń,
zmysłowychprzyjemnościdoświadczanychwpostacikompleksowegoze‑
stawieniawidoków,zapachów,smaków,dotykówidźwięków50orazrozma‑
itychstanówemocjonalnychprzejawiającychsięwokazywaniuidoznawa‑
niuuczuć,redukcjinapięcia,manipulacjiikontroliitd.51.Jakjużwcześniej
powiedziano,możetojednakskutkowaćlicznyminadużyciamiprowadzą‑
cymidootyłości,uzależnieńbądźzaburzeńodżywiania(pośrednieskutki
konsumpcji).Tradycjachrześcijańskazaliczałakomstwo(obżarstwo)dogrze‑
chówgłównychbędącychźródłeminnychwadisłabościludzkich52.Przeci‑
wieństwemzaśnieumiarkowaniawsferzejedzeniaipicia(gr.gastrimargia)53
jestpropagowanawwielukulturachisystemachfilozoficznychetykaumia‑
ru,którejistotęoddająsłowaSokratesa:Edimus,utvivamus,nonvivimus
utedamus1nJemy,abyżyć,nieżyjemy,abyjeść”54.Ważnympostulatem
wpraktykowaniuumiarusąrównieżpostyrozumianejakonakazaneprawem
lubzwyczajemokresowepowstrzymywaniesięodjedzeniawogólebądźod
spożywaniatylkoniektórychpokarmów55.nPost1jakpodkreślaKatarzyna
Łeńska-Bąk1nigdyniebyłprzypadkowy,zawszeteżstanowiłspecyficzne
iskomplikowanezjawisko.Ipodobniejakwprzypadkujedzenia,znajduje
kontynuacjęwewspółczesności,nabierającwniejzupełnieinnychjużzna‑
50Zob.M.Gołaszewska:Estetykapięciuzmysłów.Warszawa1Kraków1997,s.1211
124;D.Ackerman:Smak.W:Eadem:Historianaturalnazmysłów.Przeł.K.Chmielowa.
Warszawa1994;K.Łeńska-Bąk:Smakiurodastołu.nLiteraturaLudowa”2003,nr415.
51Zob.I.Niewiadomska,A.Kulik,A.Hajduk:Jedzenieł,s.16130.
52Zob.KatechizmKościołaKatolickiegoł,s.4441445.
53Zob.A.Zwoliński:Siedemgrzechówgłównych.Nieumiarkowanie.Radom2008,
s.5110.Wteologiimoralnejwyróżnianoczterysposobynaruszeniazasadodżywianiasię:
1)jedzeniebezrzeczywistejpotrzeby,2)wybórwykwintnychpotrawwcelurozkoszowania
sięnimi(smakoszostwo),3)jedzenieponadmiarę,4)prymitywizm(zwierzęcość)wsposobie
jedzenia.
54Skrzydlatesłowa.Wielkisłownikcytatówpolskichiobcych.Red.H.Markiewicz,
A.Romanowski.Kraków2005,s.388.
55Czwarteprzykazaniekościelnezobowiązujekatolikówdoprzestrzeganianakazanych
postóworazpowstrzymywaniasięodpokarmówmięsnych.Zob.KatechizmKościołaKato‑
lickiegoł,s.478.Dużobardziejrygorystycznatradycjapostówobowiązujeprawosławnych.
Pozaczteremagłównymiokresamidługiegopostu(PostFilipowyprzedBożymNarodze‑
niem,WielkiPostprzedświętemPaschyiin.)dniamipostnymisąrównieżwszystkieśrody
ipiątki.WczasieWielkiegoPosturezygnujesięnawetzjedzenianabiałuiryb.Zob.E.Przy‑
był:Prawosławie.Kraków2000,s.1321133,1421143;N.Lemaître,M.Quinson,V.Sot:
Słownikkulturychrześcijańskiej.Przeł.T.Szafrański.Warszawa1997,s.243.Wartoodno‑
tować,żepodczasWielkiegoPosturosyjskierestauracjeoferujądużywybórdańpostnych
(постноеменю).Dozachowywaniatradycjizachęcajątakieotohasłareklamowe:Длявсех,
ктопостится1порав„Tеремке”угоститься!.Zob.http://www.sveto4r.ru/restaurants/
view/3[dostęp:2.04.2016].