Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AktualnośćHegladziś:
kultura,wspólnotaiwładzapolitycznawFilozofiiprawa(1821)
GeorgWilhelmFriedrichHegelmyślałożyciupolitycznymnawielu
poziomach.Nanajbardziejabstrakcyjnym,metafizycznym,„państwo
jestrzeczywistościąideietycznej”(Zasadyfilozofiiprawa,FilP1,par.257)
lubteż,byprzywołaćsławetnycytat:„istnieniepaństwatopochód
Bogawświecie”(FilP,par.258).Roztrząsanietegorodzajuuwagnaj-
lepiejpozostawićzdeklarowanymheglistomlubosobomzafascyno-
wanymsystememmetafizycznym,wramachktóregozdaniatemają
sens.NaśrednimpoziomiemyślHeglajestantropologiąfilozoficzną
zdominowanąprzezkoncepcjęczłowiekajakosamoświadomego
isamoookreślającegosiębytu,któryrozwijaswójpotencjałwramach
zdeterminowanychhistorycznieiustrukturyzowanychpolitycznie
wspólnot.Natympoziomienapotykamynauwagiwrodzaju:„Osoba
konkretna,którajestdlasiebiecelemszczegółowymjakopewnacałość
potrzebimieszaninanaturalnejkoniecznościiarbitralnejwoli,sta-
nowijednązasadęspołeczeństwaobywatelskiego”(FilP,par.182).
Tenpoziommożnabyokreślićjakopoziomfilozofiipolitycznej.Nie
będziemysiętunimzajmować,jakożecelemtegoesejujestskupie-
niesięnakolejnympoziomieheglowskiejmyślipolitycznej,naktórym
znajdujemynaprzykład–wkontekścieargumentu,iżreprezentacja
parlamentarnapowinnaopieraćsięraczejnagrupachniżnawyborze
indywidualnym–następującąmyśl:
„pogląd,którywspólnotom,istniejącymjużwwyżejwspomnianych
kręgach,każerozpłynąćsięznowuwmnogośćindywiduówwtedy,
gdywspólnotytewkraczająwsferępolityczną,tzn.wsferę,gdzie
punktemwidzeniajestnajwyższakonkretnaogólność–poglądtaki
oddzielawłaśnieprzeztoodsiebieżycieobywatelskieiżyciepoli-
tyczneisprawia,żetodrugiezawisaniejakowpowietrzu,gdyżbazą
jegomogłabywtakimwypadkubyćtylkoabstrakcyjnajednostkowość
Tekstoryginalny„Hegel,srelevancetoday:Culture,commmunityandpoliticalpower
inthe,PhilosophyofRight,(1821)”opierałsięnareferaciewygłoszonymwiosną1976
wInteruniversityCentreforEuropeanStudieswMontrealuoraznakonferencjiInstitu-
teofSocialandPolicyStudiesUniwersytetuYale.Tekstukazałsięw:EUROPA:AJour-
nalofInterdisciplinaryStudies(Montreal,PQ,Kanada),t.2,nr2,wiosna1979.
1GeorgW.F.Hegel,Zasadyfilozofiiprawa,przeł.AdamLandau,PWN,Warszawa
1969.WszystkiecytatyzZasadfilozofiiprawawniniejszymtekście,podobniejaktłuma-
czeniaterminówużywanychprzezHegla,napodstawietegowydania(przyp.tłum.).
35
