Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Fragmentypolskiegożycia
PamięciSzyje
Tahistoriajestprawdziwa.Natyle,nailepamiętamjąsześćdziesiąt
latpojejrozpoczęciuipięćdziesiątdwapozakończeniu.Stanowiona
hołdzłożonySzyje,przyjacielowirodzinyPełczyńskich,upamiętnie-
niejednejzofiarHolokaustu,jestmałymfragmentemsagiopogmat-
wanychstosunkachpolsko-żydowskich.Drzemałaonawemnieprzez
lata,cojakiśczasdocierającdoświadomości,jednakwątpliwebyło,
czywudasięjąkiedykolwiekprzełożyćnapapier.Pięćdziesiątarocz-
nicaoswobodzeniaAuschwitzdałamiodwagęimotywacjędojej
zapisania.
DzieciństwospędziłemwGrodziskuMazowieckim,małymmieście
niedalekoWarszawy.DziświelumieszkańcówGrodziskadojeżdża
codzienniedopracywstolicy,wtedyjednakbyłotomiasteczkobar-
dziejniezależne,niecosenne,choćpołożoneniedalekomilionowego
miastazlicznymikinami,teatrami,eleganckimikawiarniami,doktó-
regomożnabyłołatwodotrzećdziękipodmiejskiejkolejce.Mójojciec
byłwłaścicielemsklepuspożywczegoorazsprzedawałhurtowomąkę,
cukieriinneartykułyżywnościowe.Obainteresydoskonaleprospero-
wałydoczasuwielkiegokryzysu,którymocnodotknąłpolskierolnic-
two,czymspowodowałkłopotyfinansoweojca,aostateczniedopro-
wadziłdobankructwa.
Żydzistanowilibyćmożepołowę[defactojednątrzecią–korekta
autora]mieszkańcówGrodziska,alepodziałyodzwierciedlałyraczej
różnicewstatusiemajątkowymizawodowymniżróżnicenarodowoś-
cioweczyreligijne.Majętny,zasymilowanyżydowskidentystaczy
przedsiębiorcamieszkałwcentrumiposyłałswojedziecidoszkół
państwowych.BiedniŻydziortodoksyjni,którzyzresztąstanowili
większośćtejpopulacji,mieszkaliwmałych,zatłoczonychdzielnicach,
mówiliwjidysz,nosilichałatyimycki,próbującwyżyćzmarnych
straganów,rzemiosłalubBógjedenwieczego.
Szyjepracowałdlamojegoojcajakoposłaniec,tragarziczłowiek
odwszelkichnietypowychprac.Jegoowdowiałyojciecbył,zdajesię,
szewcembądźkrawcem.Wichdomupanowałoprawdziweubóstwo.
Szyjemiałzapewneczternaścielubpiętnaścielat,gdyzacząłpraco-
waćumojegoojca.Aledlamnie,wtedysiedmiolatka,idlamojego
Tekstoryginalny„InmemoryofShiye”ukazałsiępierwotniewJournalof1945AidSo-
cietyHolocaustSurvivors,nr22,jesień1998.
15
