Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ogólnewiadomościoprawie
19
RozdziałI
OGÓLNEWIADOMOŚCIOPRAWIE
1.1.Pojęcieprawaijegofunkcje
Pojęcie„prawo”jestwieloznaczne,możebowiemoznaczaćnp.prawonaukoweopisujące
zjawiska,którezachodząwprzyrodzielubwekonomii(np.prawopopytuipodaży),
alboobejmowaćregułyzagrożonesankcjamizaichnieprzestrzeganie,uznanelub
ustanowioneprzezkompetentneorganywładzypublicznej,obwarowaneprzymusem
państwowym.Wtymostatnimprzypadkupojęcie„prawo”oznaczatzw.prawoprzed-
miotowezwyczajowelubstanowione.
Jestwieledefinicjiprawaprzedmiotowegostanowionego,alenajbardziejtrafnawyda-
jesiędefinicja,wmyślktórejtymprawemjestzbiórnorm,czyliregułpostępowania
pochodzącychodkompetentnychorganówwładzypublicznej,naktórychstrażystoi
państwostosująceprzymuspaństwowy.Biorącpoduwagętakżeprawozwyczajowe
(októrymdalej),możnaprzyjąć,żeprawoprzedmiotowetocałośćnorm,czylireguł
postępowania,ustanowionychprzezkompetentneorganypublicznelubwynikających
zprawazwyczajowego,uznanychichronionychprzezpaństwo.
Wspołeczeństwiefunkcjonujewielenorm(reguł)postępowania,aleniewszystkiemają
charakternormprawnych.Tytułemprzykładumożnapodaćregułydobregowycho-
wania,któreniesąnormamiprawnymi,gdyżniezostałyustanowioneprzezorgany
władzypublicznej,apaństwoniechroniichprzyużyciuśrodkówprzymusu,którymi
dysponuje.Kogoś,ktołamieregułydobregowychowania,możespotkaćdezaprobata
zestronyinnychosób,aleniesankcjawpostacinp.karypieniężnejlubpozbawienia
wolności.Prawoprzedmiotowejestustanawianecelemprzymuszeniajegoadresatów
dozachowaniasięzgodnegoztreściątegoprawa.Ustawodawcastanowiprawowinte-
resiepaństwa,dladobraspołeczeństwaorazochronyczłowieka,wtymobywatela,aza
naruszenietegoprawaprzewidujeokreślonesankcje.
Zewzględunasposóbtworzeniawyróżniasięwspomnianejużprawozwyczajoweipra-
wostanowione(pisane).Prawozwyczajowekształtujesięwokreślonejspołeczności
