Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wstęp
poduwagęŻydówki?7)Czyszerokofunkcjonującywhistoriografiipogląd
opowszechnymniezadowoleniuŻydówzzawieszeniaprawpolitycznychioby-
watelskichjestuzasadniony?8)Jakibyłstatusprzywilejówdenontolerandis
Judaeis-czyistotniezostałyprzywrócone?9)Czyświadomymcelempolityki
fiskalnejKsięstwawobecŻydówbyłszczególnyucisktejgrupy?10)Jakąrolę
wpolitycewładzpełniłykahały?11)Wjakichobszarachpolitykanawiązywała
dowzorówzinnychpaństw(Rzeczpospolita,zabórpruski,austriacki,napoleoń-
skaFrancja),awjakimwprowadzałarozwiązaniaoryginalne?
Jaksygnalizowano,przyjęcietakiegokwestionariuszabadawczegomana
celuweryfikację,napodstawieszerszychniżdotychczaskwerendźródłowych,
funkcjonującychwhistoriografiitezorazotwarcienowegopolabadawczego,
zwłaszczawobszarzerelacjimiędzyadministracjąpublicznąaspołecznością
żydowską.Szczególnynaciskpołożononapróbęwyjaśnieniapowodów,dla
którychpolitykaprzyjęłataki,anieinnykształt.Wpracydążonorównieżdo
uwzględnieniaproblematykikobiecej,dotądniemalzupełnienieobecnejwhisto-
riografiitegookresudotyczącejludnościżydowskiej.Głównymprzedmiotem
badańuczynionoźródłaodzwierciedlającepostulatyosóbnależącychdoszeroko
rozumianegośrodowiskawładz(władzecentralne,departamentalneimiejskie)
orazpodejmowaneprzezniedziałaniawodniesieniudoludnościżydowskiej,
zarównonapoziomiestanowienia,jakistosowaniaprawa(aktyprawneróżnych
szczebliorazaktywykonawcze-tzw.decyzjestosowaniaprawa)
76
.Zewzględu
naznacznywpływnapolitykężydowskądwóchpostaci-ministrówJanaPawła
ŁuszczewskiegoiFeliksaŁubieńskiego,którzywwieluprzypadkachmielidecy-
dującygłosprzyinterpretacjiobowiązującychprzepisów-istotnączęśćpracy
stanowirekonstrukcjaichpoglądów.Takieujęcietematu,poświęcająceniewiele
uwagisamejspołecznościżydowskiej,uwarunkowanejestcharakteremdostęp-
nychźródeł-dokumentyilustrującewewnętrznesprawyżydowskielubpunkt
widzeniasamychwyznawcówjudaizmustanowiąnikłyodsetekzachowanego
materiału.Nawetdokumentykrakowskiegokahałuukazująwyłączniesprawy,
wktórychnajakimśetapieuczestniczyłmagistrat,prefekturalubministrowie,
natomiastpłockipinkasdokumentujeniemalwyłączniesprawyzwiązanezwybo-
ramigminnymiiwewnętrznymiregulacjamiporządkowymi.Przeprowadzona
podkątemźródełżydowskichzbadanegookresukwerendawzbiorachnowo-
jorskiegoYIVOnieprzyniosłarezultatów,natomiastwspomnieniaMojżesza
76Podobneujęcie-weryfikacjęskutecznościnapoleońskichprzepisówdotyczącychŻydów
napodstawiebadaniaaktlokalnych-przyjęławodniesieniudoWestfaliiM.Minninger,
GleichberechtigteBürger?ZurbehördlichenUmsetzungderneuenJudengesetzgebungindenwestlichen
DistriktendesKönigreichsWestphalen,w:ModellundWirklichkeit.Politik,KulturundGesellschaft
imGroßherzogtumBergundimKönigreichWestphalen1806–1813,red.G.Dethlefs,A.Owzar,
G.Weiß,Padeborn2008,s.337-355.Pewnepodobieństwoujęciazawierająrównieżbadania
Eugene’aM.Avrutina(tenże,JewsandtheImperialState.IdentifcationPoliticsinTsaristRussia,
Ithaca-London2010),choćautortenwwiększymstopniukoncentrujesięnasamychpró-
bachsprawowaniakontroliprzezwładzezapośrednictwemmechanizmówbiurokratycznych.
