Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WprowadzeniedolekturyPismteoretycznychHölderlina
IX
karierytegopytania,którebodajjeszczesilniejwybrzmiało
wwiekuXIXipotem.Możnarzec,Kantwostatniejniejako
chwilistarannieiprecyzyjnie-choćprzeztoniemniejwcale
zagadkowo-określiłdomenywładz,wskazującjednocze-
śniewichobrębiepolakwestiinierozstrzygalnych.Uczyniłto
wmomencie,gdycorazdotkliwszestawałosięprzenikaniesię
wszelakichobszarówżyciaimyślenia-ekonomicznychlosów
jednostki,religijnegopowołania,udziałuwrewolucyjnychspi-
skach,rozstrzygnięćkwestiiteoretycznych,artystycznychsty-
listyk,modeluwychowania,wiedzyoprzeszłości.Tajeszcze
niezdefiniowana,rządzącasięniejasnymiprawamiprzestrzeń-
możnająnazwać„kulturą”-właśniezuwaginaswąmętność
niestanowiławżadnymraziekontekstuopracowywanychkaż-
dorazowozagadnień;raczejwłaściwyprzedmiotnamysłu,czę-
stowformiewyobrażonego,upragnionegokształtowania.Ichoć
napozórbliższynaszemudoświadczeniupotocznemu,bardziej
konkretny,nieczystoabstrakcyjny,tojednaktymwiększysta-
wiałopór,zwłaszczawpowiązaniuzsubtelnyminarzędziami
stworzonymiprzezKanta.
Otojednazmożliwychcharakterystyktejprzestrzeni:„Stare
inowe!Kulturaiprymityw!Złośćinamiętność!Egoizmwskó-
rzejagnięcejiegoizmwskórzewilczej!Zaboboniniewiara!
Służalczośćidespotyzm!Nierozsądnamądrość,niemądryrozsą-
dek!Nieczuławrażliwość,bezdusznyduch!Historia,doświad-
czenie,tradycjabezfilozofii,filozofiabezdoświadczenia!Ener-
giabezzasad!Zasadybezenergii!Surowośćbezmiłosierdzia!
Miłosierdziebezsurowości!Obłudnauprzejmość,bezwstydna
czelność!Przemądrzalimłodzieńcy,zdziecinnialimężowie!
Możnabytakciągnąćtęlitanięodwschodusłońcaażdopół-
nocyiniewyczerpałobysięnawettysięcznejczęściludzkiego
chaosu”(listHölderlinadoEbla,10stycznia1979roku,przeł.
A.Milska,W.Markowska).Wykrzyknikimożnapotraktować
jakoświadectwoczystojużindywidualnejwrażliwościautora
tychsłów,dziękiktórejówchaosbyłdlańtakodczuwalny,że
zkoniecznościstałsięzasadniczączęściątematykiistylistyki
jegopisarstwa.
