Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
u…piszęnaBabilon/doJeruzalem”
49
Motywncacka”będzieNorwidowitowarzyszyćwdalszymciągu
jegotwórczości,stającsięjednymzjegopoetyckichsłów-kluczy.
Traktowaniewierszajakoncacka”świadczyobrakupowaginmetafi-
zycznej”7.Wpoezji,gdzieczłowiekstąpanbezporęczy,/Wobjęcia
Fantazji,cosięwdzięczy...”[Cacka,NPWII,131],nieboiziemianie
spotykająsięnakształtkrzyża(atylkokrzyżocala).Rezulta-
temtegoaktuonanizmuestetycznegojestbowiemnpłótnomalowa-
ne,/Zmalakitowemikrajobrazy,/Zeźródłamiametystowemi,/
Pasterkamiowianemiwgazyś/Zziemiątąś–coniedotknęłazie-
mi”(tamże).Niebozaśniemożesięspotkaćzziemią,którazostała
noczyszczona”8zwszelkichludzkichprzypadłości,gdzieniktnie
cierpi,bowszystkowydajesięwieczne,albomożeraczejnieru-
bruku:n‘Cieszsię,późnywnuku!.../Jękły–głuchekamienie:/Ideał–sięgnąłbru-
ku,––”[NPWII,146–147].
7RóżnicazprzedchwilącytowanymwierszemMickiewicza(nGdytumój
trup...”,por.przypis5)rzucasięwoczy.Dziękincacku”przepaśćmiędzyświa-
temcodziennymaobszaremfantazjijużnienboli”.
8Czystość(biel)kojarzysiępoeciezazwyczajnegatywnie–zmarmurowymi
fasadamipogańskiegoRzymu(por.Quidam),ześniegamiSyberii,zabstrak-
cyjną,nniewcieloną”sferączystychidei,wreszciezchłodnymwdziękiemMarii
Kalergis(por.Purytanizm:nI–byłbymbiały,jakowadziewica/Biała,wszelest-
nejsukniatłasowej,/Mającaperłyijaśminulica,/Bezprzyganieniaodstopydo
głowy[...]”[NPWII,68]–znamienneprzytym,iżowacórkaniemieckiego
generałasłużącegocaratowinatchnęłarówieśnikaNorwida,francuskiegopo-
etęTeofilaGautiera,dodługiegowierszazatytułowanegoSymphonieen
blanc-majeur).Czystośćalabastrowejbieliidekoratywnośćpereł-caceknobili-
tujedopierocierpienie:nLecz–skąd?Teperły...dlaniejtajemnica/(Bojest
niewinna,iotym–nimowy!),/Pokądsięperłynierozpłaczągradem,/Pozosta-
wująccierniowydyjadem”[tamże].Jednakżewłaśniecierpienie,doświadczenie
dziękiktóremurozpoznajemyistotęmotywupereł(nobjawiasię”nam[albo
przynajmniejniektórymznas],żeniesąonecackami,leczłzami)sprawia,iż
Człowiekwpisujesięwhistorięświętą.nDziewicą”zPurytanizmu,MariaKalergis
byłaby,gdybyotwierałasięnatajemnicęsacrum,nowąMariąMagdaleną(por.
ScherzoII,tualabastrowabielinaczejniżwPurytanizmienieprzywodzinamyśl
nśniegówwSyberii”,leczdzbanzkosztownymiolejamiaromatycznymi,który
rozbiłajawnogrzesznica,bynamaścićnimistopyChrystusa:nLattemuty-
siąc–ośmsetipółwieku/SchylonapostaćprzyBogu-Człowieku/Alabastrowe
rozbiłanaczynie”[NPWI,140];historiaświętadziejesięhicetnunc,wczasie
ludzkim,którymija,awłaśniedlategoczynyCzłowiekaniepójdąwzapomnie-
nie:nKto?Kiedy?...otymniemawątpliwości./Zczerepyonejmaśćpodziś
dzieńpłynie”[tamże].
