Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7.Wypowiedź
53
terminu,któregowdanymjęzykuużywasięnaokreśleniecza-
sownika(angielskieverb,francuskieverbe,włoskieverbo)
87
.
Oczywistejest,żegdyterminnczasownik”jestużywany
wtłumaczeniachorazomówieniachtekstówArystotelesa,nie
powinnosięgorozumiećwewspółczesnymznaczeniugrama-
tycznym,alejakotechnicznyterminArystotelesowski,którego
całeznaczeniewynikazprzyjętejprzezArystotelesadefinicji
orazobjaśnieńdoniej.Głównącechąsemantycznąrhēmatajest
wskazanienarelacjęmiędzyprzysługiwaniemcechyiczasem,
wjakimsięwypowiadazdanie–czasownikwspółoznaczamiano-
wicie,jakbyłajużmowa,żedanacechaprzysługujeteraz,zaś
winnychczasachniżteraźniejszy,żeprzysługiwałalubbędzie
przysługiwać.Tenaspektpojęciarhēmapolskawersjawyraża
jużwsamejformiesłowanczasownik”,choćtrzebawyraźnie
podkreślić,żezwiązkuzczasowościąwetymologiioryginalnego
terminugreckiegoniema.Powiązanieterminurhēmazczaso-
wościąjestinnowacjąArystotelesa(niematejcechyuPlatona),
któratoinnowacjazbiegiemczasudoprowadziładopowstania
gramatycznejkoncepcjiczasownika.
7.WYPOWIEDŹ(LOGOS)
NazwaiczasownikstanowiąuArystotelesadwapodstawowe
typyprostychwyrażeńjęzykowych.Mająonepewnecharak-
terystycznefunkcjesemantyczne,któremogąprzysługiwać
imrównieżjakoosobnymwyrazom(takiejaknp.oznaczanie
rzeczy).JednakdlaArystotelesatewyrażeniaprostesąintere-
sująceprzedewszystkimjakoczęścizłożonegowyrażeniajęzy-
kowego–wypowiedzi(logosu).Jakbyłajużmowa,Arystoteles
87Por.Ackrill:verb;Tricot:verbe;Zanatta:verbo;Zadro:verbo;
Palpacelli:verbo.WyjątkiemjestznówWeidemann,którytłumaczy
rhēmajakoAussagewort(wyrażenieoznajmujące).Innetłumaczeniepo-
dajeteżnowyprzekładfrancuskiautorstwaDalimier,gdziewogólenie
dajesięfrancuskiegosłowa,alestosowanajestkalkazgreki(rhème).
Wydajesięjednak,żetozbytzachowawczerozwiązanie.
