Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
hierarchicznegopodporządkowania,pełniącfunkcjęuprawomocnieniainnych
tekstówsemiotycznierozumianych–liturgii,obrzędu,kanonubiblijnego,
hagiografii,ikonografii.Włączonewcałysystemwierzeńreligijnych,posia-
dałydużąiskutecznąmocoddziaływania
13
.Ponadtobrakwspółpracymiędzy
badaczamizróżnychkrajówlubniedostatektejwspółpracy,cowynikało
zhistoryczno-kulturowego,atakżepolitycznegopodziałunaWschódiZachód,
oraztowarzyszącatemuizolacjabadaczyzzażelaznejkurtynyskutkowały
poznawaniemgłówniewłasnegorokukalendarzowegoiobrzędowego.Badania
porównawczenadtekstamireligijnymichrześcijaństwarozwinęłysięporoku
1990nietylkoztegopowodu,żezaistniałypotemuwarunki;jasnebyło,
żebezzgłębieniatychtekstówniedasięzrozumiećludowegokalendarza,
takjakniedasiępojąćwieluobrzędówludowychbezznajomościrytów
iobrzędówreligijnychprawosławia.Towłaśnierytualizmowegowyznania
wpłynąłwdecydującysposóbnawierzeniaipraktykiludowe,choćniebyły
oneprostymnaśladownictwem,alestanowiłypróbęzrozumieniaioswojenia
obcegopoczątkowoświatapoprzezwpisaniegowsystemwłasnychwyobra-
żeń.To,żeludowakoncepcjaczasuopartazostałanatradycjibizantyńskiej
–którawtymzakresieformowałasięodpoczątkuchrześcijaństwa,aswoją
dojrzałąformęosiągnęłaokołoXIwieku–pozwalawnioskować,iżsposób
interpretacjirzeczywistości,podziałnaczassacrumiczasprofanum,symbolika
świątorazobrzędyirytuałyzakodowanebyłyprzedewszystkimwznacze-
niachisystemachinterpretacyjnychbizantyńskiegoświata.Noweuniwersum
wyobrażeńniepowstałojednakwpróżni–wykorzystywałoiprzekształcało
stareprzedchrześcijańskietradycje,którewokreślonychregionachweszły
tuwnowezwiązki.Wcześniejszesposobyodczytywaniarzeczywistości
przetrwaływcałymzasobiekulturywlokalnychprzekształceniach.Mamy
tujednakdoczynienianietylezpozostałościamipogaństwa,ileztreściami
pogańskimiprzyswojonymi,anawetczęstoprzenoszonymiprzeztradycję
prawosławia.WspółczesneprawosławiewRumuniibyłobyzatemwjakimś
sensiesukcesoremreligijnościbizantyńskiej,aleispadkobiercątegodziedzi-
ctwa,zktórymwhistoriiowegoregionupołączyłysięinnetradycjekulturowe
ireligijne.Niechodzitujednakobudowaniekolejnychmitówpolitycznych
ireligijnych,aleodostrzeżenieciągłościtradycjibizantyńskiej,któraistnieje
współcześniewróżnychlokalnychtransformacjachwwieluregionachpra-
wosławia,wtymwRumunii.Wartopodkreślić,żetakiepodejściedotematu
nieprowadzidonegacjilokalnychtradycjiistniejącychkiedyśnaziemiach
rumuńskich,alewłaśniepoprzezbadaniaspecyfikikonkretnychkulturje
dowartościowuje,ukazującto,coregionalne,natletego,couniwersalne.
Jakkolwiekwobecbrakuźródełpisanychniejesteśmywstanieczęstojużokre-
ślićdokładniedawnychcharakterystycznychcechwierzeniowychzwiązanych
13A.Naumow,op.cit.,s.78–82.
