Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Pamięćpokomunizmie
DSolidarności”przyjętymnaIZjeździe).Wobrębieopozycji
niepojawiłsiępoważniejszynamysłnadmechanizmamipoli-
tyki,sprawowaniawładzy,równowagąsił.Obrazobywatela,
jakiwyłaniałsięzesejówiksiążekpodziemnych,byłwnikłym
stopniuodniesionydorealnejsocjologicznejanalizyżycia
zbiorowego.ParafrazującdeTocqueville3amożnapowiedzieć,
żeideepodmiotowości,etykasolidarnościioporuprzeniosła
jejodbiorcówwświatnierealnyiwolnyodwszelkichhisto-
rycznychczykulturowychuwarunkowań22.Językantypolityki
stałsięwczasierozmówOkrągłegoStołuniemalcałkowicie
anachronicznyiwtedyokazałosię,żejegomiejscezająłjęzyk
polityczno-pragmatyczny,odniesionywswoimogólnymplanie
doideipluralizmu,otwartości,tolerancji,konfliktówinteresów.
Międzyuroczystąretorykąbezsilnychajęzykiemgryowładzę
zabrakłomiejscanajakiśpośredniczącyjęzyk.
WynikirozmówOkrągłegoStołu,przedstawianejakowielki
sukcesobustron,zostały,pozaczęściąustrojową,wzasadzie
szybkozapomniane.Zresztąte,jakjenazywano,Dkierunkowe
decyzje”zapadływcześniejczyniezależnieodsamychobrad
wPałacuNamiestnikowskim23.Alezarazemmożnapowiedzieć,
żekonstytucyjnyporządekIIIRPwywodzisięwłaśnieztychne-
gocjacji.Pomimoupływulatniezostałonaniwistotnysposób
zmieniony,aniteżuzupełniony.CzasOkrągłegoStołuokazał
siętymDmomentemkonstytucyjnym”,leczkonstytuantąnie
byłparlamentpochodzącyzwolnychwyborów,tylkogrono
politykówpozbawionychwczasierozmówspołecznegoupra-
womocnienia.
Przemawiającwimiępolitycznejrozwagiirealizmudługo
jeszczewwolnejjużprasiekwestionowanoideępowołania
rząduniekomunistycznego.Tymsamymmałoktozpublicy-
stówwierzył,żemożliwejestpodjęcierychłycharadykalnych
irzeczywistychzmian.Byłyoczywiściewyjątki.RyszardReiff
wlutym1989roku,tużprzedrozmowamiwPałacutwierdził,
żekomuniścigotowisąoddaćwładzęi,jaktonadertrafnieza-
uważył,wolnośćpolitycznabędziedanaodpoczątku,apoprawa
stanugospodarkidopieropowielulatach.DTostanowipunkt
