Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Pamięćpokomunizmie
sięswobodnadrogadoprzejmowaniamajątkupaństwowego
isystemubankowegoprzezludzidogorywającegoreżimu.
Zniebezpieczeństwa,jakieniesiezesobąprzejmowanieprzez
nichkontrolinadtakprywatyzowanągospodarką,zdawano
sobiesprawęodrazu.Wkażdymrazieprzejścieoddyktaturydo
jakiejśmiękkiejformyautokracji,apotemdemokracji,miałosię
dokonywaćewolucyjnie,bezrozlewukrwi.Nawetjeślioznaczać
bytomiałozachowanieznacznejczęściwładzyekonomicznej
przezaparatkomunistyczny.
Projektowanyobrazbyłjasny:obiestronypotrzebowałysię
wzajemnie–opozycjamiałapowstrzymaćewentualnąrewoltę
społeczną,aekipaJaruzelski–Kiszczakmiaładyscyplinowaćpar-
tyjnybeton.MówiłotymniemalwprostMieczysławRakowski
wwywiadzieudzielonymDGazecieWyborczej”:DPolscepotrzeba
nietylkoreform,aletakżedyscyplinyspołecznej”.Innymisłowy,
stronęsolidarnościowączyniłcałkowicieodpowiedzialnązaspo-
kójspołeczny,boinaczejmogłabysiępojawićjakaśnienazwana
siła,którazatrzymazmiany,DiPolskapójdzienadno”14.Władza
chciałapodtrzymaćwrażenie,żeotozrozmówiukładówrodzi
siękoalicjasiłrozsądku,aci,którzysąprzeciwtymnegocjacjom,
tooczywiścieludzienierozsądni.Rodziłasiękoalicjawspółodpo-
wiedzialności.Niestety,przynajmniejczęśćtakzwanejopozycji
przyjęłatorozumowanie,wskazującnazagrożeniePolskiDirani-
zacją”,irracjonalnymiwybuchamispołecznymi,samodegradacją
wkonfliktachinienawiściach15.AdamMichnikmówiłpodczas
obradOkrągłegoStołu,żeDzasadniczącechąstalinowskiegoko-
munizmujestrozkładwięzispołecznych,rozkładkulturyprawnej
iwtedybunttakiejspołecznościjestbuntemniewolników,buntem
ludzi,którzynajlepiejpotrafiąbudowaćszubienice”16.Takijęzyk
skłaniałobieukładającesięstronydoprezentowaniapostawy,że
otomimoczynawetwbrewopiniipublicznej,wbrewniewolniczej
mentalności,wbrewpartyjnemubetonowi,mimogłębokichhisto-
rycznychpodziałów–elityoburuchówbudująsolidnepodstawy
ewolucjiukładupolitycznegoiprzyszłościpaństwa17.
Spotkanieobugrupoznaczałowyłonienienowegocentrum
politycznego.Sygnałembyłazmianajęzykapolitycznego.Taczęść
