Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WspomnianajużpracaSzumana(1927)natematrozwojuspostrzegania
udzieciukazałasięrównocześniezestudiumfrancuskiegopsychologaipedagoga
Georges’a-HenriegoLuqueta,Ledessinenfantin(1927).IrenaWojnar(1990)zwra-
cauwagęnazbieżnośćkoncepcjiSzumanazpracamiinnychautorówtegookresu,
mimobrakubezpośrednichkontaktówiwzajemnejznajomościopracowań.Stu-
diumSzumanawskazujenato,jakbardzonaukoweposzukiwaniaautorabyłyza-
korzenionewnurcieepoki.Wśródznaczącychnazwiskbadaczysztukidziecka
wpierwszejpołowieXXwieku,takichjakVictorLowenfeld,HenriWallon,Anne
Cambier,należyumieścićnazwiskopolskiegouczonego–StefanaSzumana.
RównoleglezrozwijającymisięnaZachodziekoncepcjamiwychowaniaeste-
tycznegoHerbertaReada,VictoraLovenfelda,CelestynaFreinetapowstawała
wPolscewokresiepowojennymkoncepcjaStefanaSzumana.Uważałon,żesztu-
kapozwalanazobaczenieświatawinnyniżpotocznysposób;pozwalaodkry-
waćnowejakościznanychrzeczyizjawisk,budziprzeżycia,sprzyjakształtowa-
niupostawyotwartości.Tewaloryrozwijającesztukimogązostaćwykorzystane
wwychowaniuprzezsztukę.NWychowanieestetyczne–pisałSzuman(1969b,
s.110)–tymsięróżniodzwykłychsposobówizabiegówdydaktycznychiwy-
chowawczych,żeuczyspostrzegania,doznawaniaiodczuwaniarzeczywistości,
atakżepojmowaniaistotyicelużycialudzkiegoprzezpryzmatsztuki”.Ztego
względunależyzapewnićludziomkontaktzesztuką,wprowadzaćichwzłożone
bogactworóżnychdziedzinsztuki.Ideętęwyraziłwkoncepcjiupowszechniania,
udostępnianiaiuprzystępnianiasztuki(tamże).Udostępnianiepoleganazapew-
nieniuodbiorcomkontaktuzoryginałemlubchoćbykopiądziełasztuki.Wów-
czasdziełopobudzaodbiorcędoreakcjizależnieodjegowrażliwościestetycznej
idoświadczenia.NJedyniebezpośrednieobcowaniezdziełemsztuki[ł]kontak-
tujenaszrzeczywistościąsztukiimożenaspoddaćjejoddziaływaniu”(tamże).
Udostępnianiezakładazapewnienieodbiorcyprzebywaniaprzezdłuższyczas
wkontakciezdziełemsztuki,atakżewielokrotnepowracaniedoniego.
Uprzystępnianiezaśpoleganaudzielaniupomocywbudzeniuzainteresowa-
niadziełamisztukitak,abywywołałyonereakcjęodbiorcy.Uprzystępnianiejest
zatemaktywnościąwychowawcząpolegającąnapośredniczeniuwychowawcy
międzyodbiorcąadziełemsztuki.SzumannazywaosobypośrednicząceNwy-
chowawcamiestetycznymi”(tamże,s.113).Ichpracaułatwiazrozumienie,
uchwycenieiujawnienietego,codlaosóbniewrażliwychjeszczenasztukęjest
niedostrzegalne,niewyczuwalne.Naiwnyodbiorca–zdaniemProfesora–odbie-
radziełosztukiwkategoriachpozaestetycznych.Uprzystępnianieprowadzido
stosowaniaestetycznychkategoriiwodbiorzedziełasztuki.Metodą,jakąposłu-
gujesięwychowawcaestetyczny,jestrozmowa,wktórejdochodzidowymiany
spostrzeżeń,poglądów,kryteriówocenydzieła,cozkoleiprowadzidolepszego
XXIX
