Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
spojrzenienaświat.WświetleprzytoczonychsądówSzumana(1956,10,s.2,11,
s.2)stajesięjasnajegotezaosztucejakoniezbędnejwartościwżyciuczłowieka.
NJeżeliczłowiekpisałSzuman(1961c)swojąwiedzęoświeciezawdzięczanauce
iwielkimjejtwórcom,tomożnośćistotnego,pogłębionego,arcyludzkiegodozna-
waniaiprzeżywaniarzeczywistościzawdzięczasztuceiwielkimjejstworzycielom,
czyliartystom”.Dziełasztuki,oddziałującnaczłowieka,uszczęśliwiajągoiprze-
obrażają,rozwijająbowiemijegoobrazświata,ijegosamego.
Wartozwrócićuwagęnaczashistoryczny,wktórymtworzyłProfesor.Wswojej
działalnościnaukowejwyróżniałtrzyetapy:dowybuchuIIwojnyświatowej,
okreswojnyiokrespowojenny(Szuman,1964).Całyczaspozostawałwierny
swoimnaukowymideom,niemniejjednakmusiałpoIIwojnieświatowejpoka-
zywać,żejegopracepoprawnepolitycznie.Byłytotrudneczasydlapiszą-
cych,itonietylkodziennikarzy,lecztakżenaukowców.Tychostatnichobowią-
zywałoodwoływaniesiędojedynieprawdziwychzałożeńfilozoficznych
ispołecznych,przedstawianychwpracachideologówmarksistowskich.Wtedy
teżkrytykowanopoglądySzumananaczynnikiwarunkującerozwój,zarzucano
mubrakwyraźnegopowiązaniazideamimarksizmu-leninizmu,zabranianopro-
wadzeniabadańnadbliźniętamijednojajowymi(tamże).WtejsytuacjiProfesor
starałsięodnaleźćwzalecanejliteraturzetakiestwierdzenia,którekorespondo-
wałyzjegoideami.NawiązywałdokoncepcjiPawłowawpracyRoladziałania
wrozwojuumysłowymmałegodziecka(Szuman,1955),adoniektórychtezMark-
sawartykuleOmitologicznych,fantastycznychorazrealnychwartościachbajekdla
dzieci(Szuman,1958b).
DziełozatytułowaneOsobowośćicharakterzawierałowielestwierdzeńniepo-
prawnychpolitycznie,dotyczącychduchowejsferyczłowieka,jegosumienia
irolireligiiwżyciuczłowieka.ByćmożeztegowzględuSzumanniezdecydował
siędokońcażycianajegoopublikowanie.
MariaKielar-Turska
Bibliografia
Adler,L.L.(1989).Representationsoftraditionalandmodernattitudesinfruit-treedrawings
bychidrenfrom29countries(s.1–8).W:tegoż(red.),Cross-CulturalResearchinHuman
Development:Live-spanPerspectives.NewYork:PraegerPublishers.
Baltes,P.B.,Lindenberger,U.,Staudinger,U.(1998).Life-spantheoryindevelopmental
Psychology.W:R.M.Lerner(red),HandbookofChildPsychology.T.1:TheoreticalModels
ofHumanDevelopment.NewYork:Wiley.
Cattel,R.B.(1963).Theoryoffluidandcrystallizedintelligence.Acriticalexperiment.Journal
ofEducationalPsychology,54,1–22.
XXXI