Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
80
MarcinR.Pauk
isamdwórkrólewski/cesarski,pomimospadkujegoznaczeniazaostatnich
HohenstaufówiwdobieWielkiegoBezkrólewia,stanowiłytakżestały
punktpolitycznegoisymbolicznegoodniesienia,gdzierangaihierarchia
książątRzeszybyłaustawiczniepotwierdzanaiodnawiana10.Kształtujący
sięstanksiążątRzeszy,zustalonymodXIIIw.kolegiumsiedmiuelektorów
(Kurfürstów)naczele,definiowałazatembezpośredniazależnośćwyłącznie
odkrólaniemieckiego,wjegozaśramachtoczyłasięrywalizacjaopozycję
whierarchiiustalanejprzywilejamihonorowymi,zamożnościądemonstro-
wanąekstrawagancjamikulturydworskiej,precedencją,miejscemzasiadania
nasejmachizjazdachdworskichitp.11Legitymizacjarządównowychdyna-
stiiwcorazwiększymstopniupolegałajednaknaakcentowaniupowiązań
genealogicznychorazdziedzicznychprawdotytułówizwiązanychznimi
terytoriów
12
.Pomimotychróżnicwieleelementówlegitymizacjiwładzy,
budowyrodowejświadomościiformkulturypolitycznejwydajesięnie-
zmierniezbieżnych13.Trudnozałożyć,żerozgałęzionadynastiapiastowska,
pomimoideirównychprawwszystkichjejmęskichczłonkówdoudziału
wewładzy(oczymniżej),wolnabyłaodtegotypunapięćidążeń,natural-
nychwkażdejgrupiearystokratycznej,zregułyzawszepołączonejwięzami
krwiipowinowactwa14.
Podobniejakstałosięwprzypadkuhistoriograficznychocendobypóź-
nychHohenstaufówiniemieckiegointerregnum,takżehistoriografiapolska
10J.Dendorfer,Grafen,Markgrafen,Herzöge–DerRangder)principes‘undderHofder
Königeimostfränkisch-deutschenReich(11./12.Jahrhundert),w:RankandOrder.TheFormation
ofAristocraticElitesinWesternandCentralEurope,500–1500,red.J.Peltzer,Ostfildern2015,
s.99–116;idem,AutoritätaufGegenseitigkeit–FürstlichePartizipationimReichdes13.Jahr-
hunderts,w:AutoritätundAkzeptanz.DasReichimEuropades13.Jahrhunderts,red.H.Seibert,
W
.Bomm,V
.Türck,Ostfildern2013,s.27–42.
11Zob.J.Peltzer,DasReichordnen.WersitztwoaufdenHoftagendes13.und14.Jahrhun-
derts?,w:PolitischeVersammlungenundihreRituale:RepräsentationsformenundEntscheidungs-
prozessedesReichsundderKircheimspätenMittelalter,red.idem,G.Schwedler,P
.Töbelmann,
Ostfildern2009,s.93–111.
12OrosnącymwXII–XIIIw.znaczeniugenealogiiksiążęcychzob.B.Schneidmüller,Billun-
ger–Welfen–Askanier.EinegenealogischeBildtafelausdemBraunschweigerBlasius-Stiftund
dashochadligeFamilienbewußtseininSachsenum1300,DArchivfürKulturgeschichte”69,1987,
s.30–61;B.Kellner,UrsprungundKontinuität.StudienzumgenealogischenWissenimMittelalter,
München2004,zwł.s.298–393;J.-M.Moeglin,ZurEntwicklungdynastischenBewußtseinsder
FürstenimReichvom13.bis15.Jahrhundert,w:DieWelfenundihrBraunschweigerHofim
hohenMittelalter,red.B.Schneidmüller,Wiesbaden1995,WolfenbüttelerMittelalter-Studien,t.7,
s.523–540.
13Zob.naprzykładziefundacjiksiążęcychirecepcjiinstytucjiklasztorurodowegonaŚląsku:
M.R.Pauk,DasStiftungsprogrammderschlesischenPiastenim12.und13.Jahrhundertundseine
mitteleuropäischenKontexte,w:MonarchischeundadligeSakralstiftungenimmittelalterlichen
Polen,red.E.Mühle,Berlin2013,s.417–454.
14OformalnoprawnejrównościPiastówpo1202r.jakoskutkukryzysusenioratujużR.Gro-
decki,DziejewewnętrznePolskiXIIIw.,w:idem,Polskapiastowska,Warszawa1969,s.13–134.
