Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DeportacjeobywatelipolskichwgłąbZSRRwlatach1940-1941
29
straszonedziewczynki-mojesiostry-któreniemogłyzrozumieć,co
sięwłaściwiewtymdomudzieje.PozakończeniurewizjiRosjaninwyjął
zkieszenijakiśpapierekiodczytał»uroczyście«aktzesłania.Całąrodzi-
nęopanowałoprzerażenie,tatodostałszoku,mamazaczęłapłakać.
-»NaSybirnaswywozicie!«-krzyknęła.
-»Nie,nienaSybir,tylkodoinnegoobwodu,alezabierajciezesobą
wszystkieswojerzeczyiubierajciesięciepło.Naspakowanierzeczyma-
cieczterdzieściminut«-odpowiedziałRosjanin.
Niestety,animama,anitatoniezabieralisiędopakowaniarzeczy,czy
ubieraniadzieci,boniemogli,gdyżsiłyichopuściły.Byliprzerażeni,roz-
trzęsieni,zagubieni,bezradniłJakmożnawczterdzieściminutspako-
waćdobytekcałegoswojegożyciaiprzygotowaćsiędodługiejpodróży?
Amożewyprowadzająnaswszystkichnarozstrzał,jakzrobilitoprzed
kilkomamiesiącamizniektórymiosadnikamiwojskowymizokolicy?
Dlaczegoczyniątownocy?”12
Ponaglaniokrzykamiibroniąludziebylizdezorientowani.Kaza-
noimszybkospakowaćsięiprzygotowaćdoprzesiedlenia„doinnego
obwodu”
.Deportowaniniewiedzielijednak,jakidokładniebyłcelich
podróży.Strachniesprzyjałracjonalnemudoborowibagażu,aodtego,
cozabranonazsyłkę,zależałlosrodziny.Ciepłaodzież,pościel,żywność
iprzedmioty,któremożnabyłopotemsprzedać,okazywałysięprawdzi-
wymratunkiem.EdwardSochacki(deportacjawlutym1940r.doobwo-
duarchangielskiego)wspomina:
„Pospieszniepakowaliśmypościel,bieliznęiubrania.Myślimimo
woliprzebiegałypogłowieinieustannierodziłysiępytania-cozabrać
jeszcze,najakdługądrogę?Zdążyliśmyjeszczezabraćtrochęmąki,sło-
ninyijeszczejakieśartykułyżywnościowe.Pozaładowaniusięnasanie
opuściliśmygniazdo,doktóregojużnigdyniebyłopowrotu”13.
RozchodzącesięwieściodeportacjachwgłąbZSRRpozwalałyspo-
dziewającymsięwywózkiobywatelompolskimwjakiśsposób„przy-
gotowaćsię”nawypadektakiegoscenariusza.SabinaAdamekwchwili
wywózkibyłaosobądorosłąiwpełniświadomągrozysytuacji(rocznik
1909).Wczerwcu1941r.wywiezionojądoKrajuAłtajskiegotranspor-
temzŁomży.Wydarzeniatetakopisała:
12H.Naliwko,Wspomnieniazdeportacji,ASUŁ,Zbiórwspomnieńirelacji
KomisjiHistorycznejZwiązkuSybirakówwŁodzi,sygn.R-322,s.1-2.
13E.Sochacki,Wspomnieniazapamiętanezlat1939-1946,AW,ZS,sygn.591,s.3.
