Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JadwigaKowalikowa
Równieżcorazrzadziejtrafiająsięwwypowiedziachprzedstawicieli
młodegopokoleniatzw.regionalizmy.Te,któreprzejawiająsięwartyku-
lacjigłosekniezgodnejznormą,jaknp.twardelprzedi,twardekwgrupie
kie,wygłosoweiwymawianejakoywkońcówcenarzędnika-ami,wyma-
gająkorektyopatrzonejkomentarzempoprawnościowym.Osobliwości
leksykalnewymagająnatomiastwyjaśnieńzprzywołaniemkontekstów
historyczno-kulturowychujętychporównawczo.Zjawiskowartopotrak-
towaćjakswegorodzajuciekawostkęzasługującąnazauważenieoraz
włączenie,podobniejakwprzypadkureliktówgwarowych,wrealizację
postulatukształtowaniairozwijaniauuczniówświadomościjęzykowej.
Niemusząnatomiastbyćobjętekultywowaniemnaleciałościśrodowi-
skowe,zwłaszczagdynależąonedowykładnikówkodunierozwiniętego
itowarzyszyimjakokonsekwencjaprymitywizmwformułowaniumyśli,
nieprzestrzeganiezasadylogicznegokomponowaniawypowiedzi,ubogie
słownictwo.Trzebananiezareagować,oceniającichużycie,np.wczasie
lekcjijakowykroczenieprzeciwkopoprawnościowejnormiekomunika-
cyjnej,którakażewtejsytuacji,niewątpliwiegenetycznieoficjalnej,sięgać
potzw.dialektkulturalnypolszczyznyogólnej.
Szkolnypejzażkomunikacyjnyniewątpliwieubarwiagwarauczniow-
ska.Rozwijającsięwzałożeniachjakorodzajjęzykatajnego,pojawiasię
przedewszystkimwsytuacjachnieoficjalnychwramachinterakcjimię-
dzymłodzieżą.Dziękiswejwyrazistościwwynikunacechowaniaekspre-
sjąihumoremnietylkopojawiasięwsytuacjioficjalnej,np.nalekcji,lecz
niekiedyprzenikarównieżdośrodowiskanauczycieli.Zabarwiawtedy
ichmowę,współtworzącnapodstawietzw.dialektukulturalnegowraz
zelementamipolszczyznypotocznejjejwymienionywramachwstępnej
klasyfikacjiwariantnazwany-zewzględunato,iżjegozakresużyciajest
ograniczonytematycznieiprzestrzennie-szkolnym.Niemapotrzeby,
byktórakolwiekzdwóchpokrewnychsobieodmianpodlegałazabie-
gomdydaktycznym,pozaewentualnymskomentowaniemichswoistości
wramachwielokrotniejużsygnalizowanegokształtowaniaświadomości
językowej.Natomiastmogąonestanowićobiecującyprzedmiotbadań.
Szczególnieupominasięoniedynamiczna,zmieniającasięwswejwar-
stwieleksykalnej,gwarauczniowska.Wartojewięccopewienczaspo-
wtarzać,m.in.poto,abyobserwowaćżywotnośćskładnikówwłaściwych
każdejzjejdwóchwarstw.Wobrębiepierwszejprzechowujesięsłownic-
