Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OBRAZTEORETYZUJĄCY,OBRAZTEORETYZOWANYIHISTORIASZTUKI
19
obrazu”29.Rozpoznawaćbowiemmożnatylkocoś,copozostajezgodneznabytą
wcześniejwiedząinjedyniepotwierdzazakresnaszychdoświadczeń”
,zatemnie
poszerzasferypoznania.Natomiastnpoznawaćznaczypoznawaćwięcej,poznawać
cośinnegoiinaczej.Poznaniejestotwarte,aprzytymzawszemawzglądnawizualną
innośćobrazu,którysiępokazuje”30.Próbywerbalizacjiwizualnościdzieła,jeżeli
kierująsięideąwiernego,ndosłownego”przekładumiędzytym,codanewobrazie,
atym,couchwytnewkategoriachpojęciowych,zistotyrzeczysąchybioneinie
mogązaowocowaćtłumaczeniemdobrym.Zbieżnośćmiędzyobrazemadyskursem
jestosiągalnatylkonagrunciepodstawowejfunkcjipokazywania,któramożełączyć
obiesferywówczas,gdydyskursoobraziemusiępodporządkuje,przyjmującpo-
staćjegoopisu,iwmediumjęzykabędziewywodziłto,coobrazpozwalazobaczyć
wspecyficznydlasiebiesposób31.Takiopisstajesięudanymtłumaczeniemwtedy,
ngdydokonujetego,cozasadniczojestwłaściweobrazowi:sprawić,byto,czegonie
widziano,stałosięwidzialne,unaocznić,pokazać”
32
.Tylkonatakiejzasadziewywód
dotyczącyobrazumożnauznaćzatrafnyizgodnyzobrazem,aprzytymowocny
poznawczo,niezaśzajałowąizgruntubłędnąpróbęrozpoznaniawnimodbicia
skądinądznanychdyskursów,systemówpojęćczyteoriiiwefekciepodporządkowa-
niagouprzedniejwiedzy.Zakluczowycelproponowanejprzezsiebiehermeneutyki
obrazuBoehmuznałdobrą,wedlepowyższychkryteriów,pracętranslatorskąnad
obrazemijęzykiem:nHermeneutykaobrazupoleganaprzekładziemiędzytymi
dwomamediami”33.Jednocześnietakukierunkowanąhermeneutykębadaczsytu-
owałniepozaobszaremhistoriisztuki,leczwsamymjejcentrum,stwierdzając,że
dlanaukowejświadomościtejdyscyplinykwestiaprzekładalnościmiędzyobrazem
adyskursemstanowiwistocienpodstawowyproblemhermeneutyczny”
34
;problem
defactotymwiększy,imbardziejsięgopomija.Jesttakdlatego,żehistoriasztuki
zajmujesięwykładaniemznaczeniadziełwizualnychzapomocąjęzykajakoswoim
zadaniempozornieoczywistym,awpraktyceoznaczatopróbywyjaśniającego
przekładuobrazównajejwłasnydyskurs,któryzdajesięsameobrazyzastępować
35
.
Surowakrytykahistoriisztukiwtymaspekcie,określonymprzezBoehma
dosadniemianemnukrytego,aleradykalnegoikonoklazmu”dyscypliny,stanowi
kolejnypunktstycznyrozważańjegoiMiekeBal36.TakjakonaiGeorgesDidi-Hu-
berman,takionkierujetękrytykęnajbardziejwprostwstronęikonologiizakła-
dającejoddzielnośćrdzeniapojęciowejtreściodzewnętrznejpowłokiwizualnej
formy,którąmożnazdjąćdlaodsłonięciatejpierwszej,abyująćjąbezpośrednio
29
30
31
32
Tamże,s.140.
Tamże,s.143.
Tamże,s.140,142.
Tamże,s.142.
33
Tegoż,Ohermeneutyceobrazu,w:G.Boehm,Oobrazachł,dz.cyt.,s.144.
34
35
36
Tamże,s.147.
Tamże,s.148.
Tamże,s.154.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
