Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
towanajakooczywistaibanalna.Poglądytegorodzajupodzielająnaprzykład
zwolennicyepifenomenologicznejkoncepcjiświadomości(doktórychzalicza
sięsamBindra).Przypisywanienatomiastfunkcjisprawczychtakrozumianej
świadomościjest,zdaniemBindry,tylkożyczeniowądekretacjąuwarunkowaną
światopoglądowo.
Postulatistnieniadwóchrodzajóworganizacjiaktywnościneuronalnej:po-
siadającejwłaściwościświadomościoweitakiej,któratychwłaściwościnie
wykazuje,jest,zdaniemkrytyka,nieuprawniony.Niezostałybowiempodane,
niezależneodkategoriisubiektywnych,kryteriaróżnicująceoweprocesy.Za-
miasttegomamydoczynieniazpoznawczojałowymschematembłędnegokoła:
świadomośćjakowłaściwośćspecyficznegoprocesumózgowegokonstytuuje
ówspecyficznyrodzajprocesu.Pojęcia„świadomość”i„właściwośćprocesu
mózgowegowyższegorzędu”stająsięwzajemniewymienne.Jesttopułapka
tautologiczna,zktórejwyjścieprowadziprzezwskazanie,napodstawieobiek-
tywnychkategoriiopisowych,neuronalnegokryteriumwłaściwościświadomo-
ściowychprocesówmózgowych.Wobecbrakutakiegokryterium,niemożna
ustalić,jakirodzajrelacjiwewnątrzmózgowychodnosisiędoewentualnejfunk-
cjisprawczejświadomości,którąsugerujedrugahipotezaSperry’ego.
BindraprzypisujeSperry’emuwyrażonyimplicitepogląd,iżświadomość
jestautonomicznym,odrębnymbytemumysłowym,czymśwrodzajusiłyjed-
noczącejiwtejpostaciposiadajakobymocsprawcząnadaktywnościąneuro-
nalną.Założenie,iżczynnikświadomościowyjestautonomiczny,musibyć
interpretowanewkategoriachponadneuronalnych,wrodzajuduchalubdemona,
którysiedzącwczłowieku,kierujenimniczympilotsamolotem,aleinterpreta-
cjatakajestniedoprzyjęcia.Uznającwagęproblemu,Bindranieznalazł
wpoglądachSperry’egoniczegopozarestytucjądualizmuiwitalizmu.
Sperry’egokoncepcjaświadomościbyłarównieżkrytykowanazacośzupeł-
nieprzeciwnego.RolandPuccetti(1973),biorączapunktwyjściazałożenie,iż
świadomośćjestwłaściwościąprocesumózgowego,stwierdza,żeSperryjest
wistociewyznawcąteoriiidentycznościpsychoneuronalnej.Jegooczekiwanie,
iżnaukaznajdziesposóbnafizykalnyopiszjawiskumysłowych,opierasię
mniejlubbardziejexplicitenaprzekonaniu,żeprocesyumysłowetopoprostu
procesymózgowe.Przytakimzałożeniu,szczególne„właściwościświadomo-
ściowe”jawiąsięjakocechadodanadoprocesumózgowego,którejwyjątkowo-
ści,wsensiedoświadczeniasubiektywnego,niesposóbokreślićzapomocą
fizycznejcharakterystyki.WświetleprzyjętychprzezSperry’egozałożeń,które
zdaniemPuccettiegojednoznacznieprzynależądoteoriiidentycznościpsy-
choneuronalnej,zachowanieczłowiekajestwcałościwyjaśnianewkategoriach
procesówmózgowych,bezpotrzebyodwoływaniasiędokategoriisubiektyw-
nych.Wkonsekwencjifunkcjemózgupowinnosiętraktowaćniezależnieod
tego,czyrefleksyjnaświadomośćjest,czyteżjejniema,tojestzdawaniasobie
przedpodmiotsprawyzdoświadczaniazawartościtreściowejwłasnegoumysłu.
TakwięcSperry’egokoncepcjaświadomości,oczyszczonaznieuprawnionych
założeńdodatkowych,wistocieprowadzidolikwidacjiproblemuświadomości,
aniedowyjaśnieniajejnatury.
