Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FETYSZObcOści...
43
ispołeczeństwieMaxWeberdefiniujewładzęjakoUszansęprzeprowadzenia
swejwoli,takżewbrewoporowi,wramachpewnegostosunkuspołecznego,
bezwzględunato,naczymtaszansapolega”.PanowaniemnazywaUszansę
posłuszeństwapewnychosóbwobecrozkazuookreślonejtreści”69.Podobnie
jakuFoucaulta,chodziwięcomożliwośćwywieraniawpływunastosunkispo-
łeczne.Weberpodkreślajednakpersonalnylubinstytucjonalnycharakterwyko-
nywaniawładzy,awięcpanowania,któreUwymagajedyniefaktycznegoistnie-
niaosobyskutecznierozkazującejinnym”70.Tylkodziękitemuciągłośćwładzy
możebyćzachowana,Weberwyróżniawięckategorięrządzącychirządzonych.
NatomiastFoucaultpodkreśla,żewładzawścisłymipraktycznymsensiejest
anonimowairozproszonawspołeczeństwie,tozbiórprocedur,mechanizmów
itechnik,Uktórychrola,funkcjaczyzadaniepolegająwłaśnienautwierdzaniu
władzy,nawetjeśliczyniątonieskutecznie”71–potencjalność,anieefektywność
jestwięcwarunkiemsinequanonwładzy.
PropozycjaFoucaultowskaoferujedemaskatorski,wręczwywrotowy
oglądpotencjalnościwładzy:UWładzajestwszędzie–niedlatego,żewszystko
obejmuje,aledlatego,żezewsządsięwyłania”72.Ciekawieoddajetenanonimo-
wyiprzenikającyciaławymiartytułesejuSławomiraMagalioFoucaultowskim
pojęciuwładzy:Foucault,czyliwładzawekrwiiwaerozolu73.Wpóźnymeta-
piebadańFoucaultnanowokreśli,czymwjegokoncepcjijestpanowanie:
UWykonywaniewładzypolegana»kierowaniukierowaniemsię«[conduirede
conduites]inazarządzaniu[aménager]prawdopodobieństwem”74.Naciskzo-
stajepołożonynaproduktywnycharakterwładzy:wytwarzaniepodmiotów
69
M.Weber,Gospodarkaispołeczeństwo,tłum.D.Lachowska,Warszawa2002,s.39.
70
Ibidem,s.40.
71
M.Foucault,Bezpieczeństwo,terytorium,populacja.WykładywCollègedeFrance1977-1978,
tłum.M.Herer,Warszawa2010,s.24.
72
Idem,Historiaseksualności,tłum.B.Banasiak,T.Komendant,K.Matuszewski,Warszawa1995,s.84.
73
Zob.S.Magala,Foucault,czyliwładzawekrwiiwaerozolu,„MiesięcznikLiteracki”1985,nr10-11.
74
M.Foucault,Lesujetetlepouvoir,w:idem,Ditsetécris,t.IV,Paris1994,s.237.Teksttenzo-
stałpierwotnieopublikowanywjęzykuangielskim(idem,TheSubjectandPower,w:H.L.Dreyfus,
P.Rabinow,MichelFoucault:BeyondStructuralismandHermeneutics,Chicago1982)iwtórnieprze-
tłumaczonynafrancuskijużpośmierciFoucaulta-zadbanoozachowanieodpowiedniejterminologii.
Frazęconduitedeconduite(s)możnaprzełożyćtakżejako„kierowaniezachowaniami”lub„prowadze-
niewprowadzeniusię”.Niektórzytłumaczeproponująmówićo„kierowaniucudzymkierowaniemsię”,
aleuFoucaultachodzitakżeosytuację,kiedyjednostkajestwykonawcąwładzynasamejsobie-to
„sposóbprowadzenialudziwichprowadzeniusię”(idem,Narodzinybiopolityki.WykładywCollègede
France1978-1979,tłum.M.Herer,Warszawa2011,s.194).
