Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FETYSZObcOści...
39
staćsięnośnikiemoporuwobecdominującychdyskursów,ideiiwyobrażeń
wobszarzepamięcizbiorowej?
MimożekoncepcjaFoucaultanienależydogłównegonurtuhuma-
nistykioraznaukspołecznych–ponieważskierowanajestnakwestionowanie
prawomocnościtegonurtu–panujeswoistamodanaideefrancuskiegomyśli-
ciela.Możnatozainteresowanietłumaczyćtym,żetamyśloferujeszerokiogląd
mechanizmówpanowania,wykraczającypozautartetoryidentyfikowaniawła-
dzyzsuwerennąegzekutywą,niepopadającprzytymwczystoabstrakcyjny
ton,iinstrumentariumpojęciowewyabstrahowanezkontekstuspołecznego.
Cowięcej,pespektywaFoucaultowskawydajesiębezkompromisowokrytyczna
iunikawielumielizn,takcharakterystycznychdlasocjologicznejrefleksjinor-
matywnej,któranierzadkoprzybierakształtmyśleniażyczeniowego.Jakpod-
kreślaPetraGehring,dziełaFoucaultaUprowokują,potrząsająnauką,jakimo-
ralnymizasadamiżyciapolitycznego.Imimotopozostająagnostyczne”.Łączą
wsobieatrybutUpozytywistycznego”postępowaniabadaczazUromantycznym
zewem”krytykiioporu56.Mimopewnychniekonsekwencjitakoncepcjawła-
dzyniemacharakterutotalizującegoswójprzedmiot.Jeślibytakbyło,wtedy
podznakiemzapytaniastałbysensprowadzeniabadań–boprzecieżichre-
zultatybyłybyniczyminnymjakkolejnącegiełkąwładzy-wiedzy57.Oczywiście,
takamożliwośćnieustającoistnieje,alepowinnabyćdlabadaczaimpulsem,by
uwzględniałwswoichanalizachaspektsamokrytycyzmuorazelementyoporu
wobecrelacjiwładzy,wktóre–wperspektywieFoucaultowskiej–uwikłanajest
pracanaukowa.
MetodologicznąpodstawątejanalizyjestnietylkoFoucaultowska,ale
przedewszystkimpostfoucaultowskakoncepcjawładzy,wiedzy,dyskursuipod-
miotu.TadrugarozwijamyślFoucaultaioperacjonalizujezaproponowaneprzez
niegopojęcia–niekiedyodchodzącodichpierwotnegoznaczeniaiprzekracza-
jąc(anawetpoczęścikontestując)oryginalnąrefleksjętegomyśliciela.Dzieje
siętakgłówniedlatego,żesamFoucaultnieprowadziłbadańempirycznych,
zostawiającswoimkontynuatoromważkie,alejedynieteoretycznewskazówki
56
P.Gehring,SprengkraftvonArchivarbeit-oder:WasistsoreizvollanFoucault?,w:Foucaults
MachtanalytikundSozialeArbeit:EinekritischeEinführungundBestandsaufnahme,red.R.Anhorn,
F.Bettinger,J.Stehr,Wiesbaden2007,s.25.
57
J.Stachowiak,Czywładzajestwszędzie?KrytykadwóchuzasadnieńFoucaultowskiejtezyopo-
wszechnościwładzy,„PrzeglądSocjologiiJakościowej”2016,nr1.
