Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FETYSZObcOści...
41
genealogiawładzyiarcheologiawiedzytworzonesąjednymitymsamymge-
stem.Stanowiąjednobezustannieponawianeidopełnianeprzedsięwzięcie.
Składająsięnamikrofizykęwładzyujawniającąnierozłączność,tożsamość
obufigur.Wiedzajestwładzą,iodwrotnie”–uważaBogdanBanasiak61.Kolejny
problemdotyczyosobnegoulokowaniazainteresowańpodmiotem.UWydaje
się,iżci,którzywidząwprzejściuodanalizpraktykdyskursywnychdobadania
mechanizmówwładzyświadectwozerwania,myląsięwłaśniedlatego,żenie
dostrzegająstałegowystępowaniawtychtekstachpodstawowejdlaichauto-
rakwestii:historycznegoukonstytuowaniasięnowoczesnejpodmiotowości”–
przekonujeUrszulaZbrzeźniak62.PodkoniecżyciasamFoucaultzaznacza:UNie
władzazatem,leczpodmiotjestzasadniczymtematemmoichstudiów”63.
Dlategoproponowanytuporządekidzietropemsilnieobecnegodziś
wrecepcjiFoucaultapodkreślaniaciągłościjegorefleksjinadwładząipod-
miotem–naprzestrzenilatzmieniająsięakcenty,niecoinaczejrozumianesą
podstawowepojęcia,aległównefigurymyślowenieulegająeliminacji64.Stąd
wyróżniasięwjegomyślietapwczesny,etappóźnyietapostatni.Kryteriami
wyodrębnieniatychstadiówsąnietyleprzyjmowaneprzezFoucaultaprzesłan-
kiteoretyczno-metodologiczne,leczpodstawowekategorieorganizującejego
refleksję.OkresUwczesny”obejmujestudianadepistemami,formacjamidys-
kursywnymi,proceduramikontrolidyskursu,atakżenadwładządyscyplinarną
ipanoptyczną.WokresieUpóźnym”(odwykładówwCollégedeFrancez1976
rokudowykładówitekstówzlat1978–1980)Foucaultprzenosipunktciężko-
ścirozważańzwładzydyscyplinarnejnawładzębiopolitycznąirządomyślność
orazzdyskursunarelacje,wktórejestonuwikłany–nadyspozytywiproblem
wytwarzaniapodmiotu.ZkoleiwokresieUostatnim”(1981–1984)napierwszy
planwysuwająsięsposobyoporuwobecwładzy,wtymprojektsztukiżycia,
technikisiebieorazmówienieprawdy(parezja).
61
B.Banasiak,MichelFoucault-mikrofzykawładzy,„LiteraturanaŚwiecie”1988,nr6,s.335.
62
U.Zbrzeźniak,MichelFoucault.Kuhistorycznejontologiinassamych,Warszawa2010,s.199-
200.
63
M.Foucault,Podmiotiwładza,tłum.J.Zychowicz,„LewąNogą”1998,nr10,s.174.Częśćodwo-
łańdotegotekstuodsyładoangielskiegooryginałuijegowersjifrancuskiejzewzględunanieścisłości
wpolskimprzekładzie.
64
Zob.P.Veyne,Foucault:HisThought,HisCharacter,Cambridge-Malden2010;D.Eribon,
MichelFoucault.Biografa,tłum.J.Levin,Warszawa2005;J.W.Bernauer,D.M.Rasmussen(red.),
TheFinalFoucault,Cambridge1988.
