Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onaturalizacjiprawa
te–choćtakliczneiróżneodsiebie–wskazująnadwiecharakterystycznecechy
normypodstawowej.Popierwsze,stanowionapewnezałożenieczyteżhipotezę,
którapozwalaUdomknąć”systemprawaioddzielićgoodinnychporządkównor-
matywnychifaktycznych.Podrugie,założenietojestpewnąfikcją:Kelsenzdaje
sobiesprawę,żemoralność,ekonomiaczypolitykawrzeczywistościwpływająna
kształtprawa,alepodkreśla,żeprawnik–rozumującjakoprawnik–powinien
działaćtak,jakgdybywpływytenieistniały.Zauważaprzytym,żestrategiataka
niemawsobienicrewolucyjnego,a
(ł)jedyniewydobywanapowierzchnięto,coczyniąwszyscyteoretycyprawa,
conajmniejnieświadomie,kiedyuznają[faktyprawne]niezaprzyczynowo
zdeterminowane,aleinterpretująichsubiektywneznaczeniejakoobiektywnie
obowiązującenormy,tj.jakonormatywnyporządekprawny,nieuzależniając
przytymobowiązywaniategosystemuodwyższej,meta-prawnejnormy,czy-
linormyustanowionejprzezautorytetprzewyższającyautorytetprawny.(ł)
Teorianormypodstawowejjestpoprostuwynikiemanalizyprocedury,która
zawszebyłastosowanaprzezpozytywnąnaukęprawa100
Zatemwydawaćbysięmogło,żefilozofiaKelsenajestprzykłademtakiejwizji,
wktórejprawoniema–iniemożemieć–nicwspólnegozfaktami,awięcniepodle-
ga–iniemożepodlegać–naturalizacji.Innymisłowy,zakładającnawstępie,żepra-
wojestdyscyplinąautonomiczną,Kelsentwierdzi,żeWPniemażadnychzwiązków
zWN.Autonomiatamożliwajestzacenępewnejfikcji–przyjęciazałożenia,żeupod-
stawsystemuprawależyczystopomyślanaczyteżUsfingowana”normapodstawowa.
Sprawykomplikująsięjednak,gdyrozważymyKelsenowskąanalizęrelacji
międzypojęciamiobowiązywaniaiskutecznościprawa.Otodefinicjeobupojęć:
PrzezUobowiązywanie”rozumiemyspecyficzneistnienienorm.Powiedzieć,
żenormaobowiązuje,topowiedzieć,żezakładamyjejistnienielub–cospro-
wadzasiędotegosamego–żezakładamy,iżmaonaUsiłęwiążącą”tych,któ-
rychzachowaniereguluje0
Skutecznośćprawaoznacza,żeludzierzeczywiściezachowująsiętak,jakzgod-
nieznormamiprawnymipowinnisięzachowywać;żenormysąrzeczywiście
stosowaneiprzestrzegane110
Jakistosunekzachodzimiędzyanalizowanymizjawiskami?
Chociażobowiązywanieiskutecznośćtodwacałkowicieróżnepojęcia–zauwa-
żaKelsen–istniejejednakmiędzynimipewnaważnarelacja.Normęuznaje-
myzaobowiązującąjedyniepodwarunkiem,żenależyonadosystemunorm
10
H.Kelsen,PureTheoryofLaw,Berkeley1967,s0204–2050
11
Ibidem,s030,390
29
