Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nacjonalizmfrancuski...
Wimięliberalnegopostulatuwolnościwykreowanonacjonalizm.Miłość
dowłasnejojczyzny,jeślinawetdokonanojejmelanżuzkonkretnąideologią
polityczną,wydajesięurewolucjonistówszczera.Gorącypatriotyzm,chęć
obronygranicFrancjiprzednajazdemzewnętrznymiokrojeniemterytorium,
przebijawwielumowachnaforumKonwentu
122
.Pojawiająsię—niemają-
cenicwspólnegozprawamiczłowieka—ideegranicnaturalnychFrancji,
niezgodnychzetnograficznymi,wedleliniiAtlantyk-Ren-Alpy-Pireneje
123
.
Mowajestnietylkooideologii,aleionhonorze”Francji
124
.Marie-Madeleine
Martinsłuszniezwracauwagę,żejakobinistalisięobrońcamiFrancjipojętej
jakofrancuska(zprzypadku)republikainrzucilihasłoojczyznywniebezpie-
czeństwieirzucilicałąmłodzieżsfanatyzowanąprzeznowąideęuniwersalnej
republiki,abybronićstarejziemizjednoczonejprzezkrólów”
125
.
ZwyklejednaktennacjonalizmjeststaranniezmieszanyzobronąRewolucji
iwolnościrepublikańskich.Wolnośćbowiem—jakpouczanasjedenzjako-
bińskichpodręcznikówszkolnych—polegananiepodleganiuprzezludniko-
muianikrólowiiszlachciewewnątrzkraju,anijakiejkolwieksilepolitycznej
umiejscowionejpozapaństwem.Ideologiawolnościłączysięwięczarówno
zrepublikanizmem,jakiprawemnarodufrancuskiegodosamostanowienia
oswoimpaństwiewzględeminnychpaństw
126
.Tensampodręcznikuczy
francuskiedzieci,żenkiedyOjczyznazostaniezaatakowana,wszyscyjesteśmy
żołnierzami”
,anawetjejnniewolnikami”iwinniśmyjejoddaćbezwahania
takwłasneżycie,jakicałymajątek
127
.Historycynacjonalizmuzwracają
uwagę,żewolnośćtakmocnopołączonozpojęciemFrancji,żewwojskowych
122
Zob.np.J.L.Tallien,RapportfaitàlaConventionNationale.ParisanIII[1794],s.1.
123
G.-J.Danton,Discoursciviques...,s.48.
124
F.Boissyd’Anglas,DiscourssurlasituationinfèrieureetextérieuredelaRepubublique,
125
ParisanIII[1795],s.5.
M.-M.Martin,Histoirede...,s.311.
126
Alphabetrépublicain:ornédegravures;etsuivideconversationsàlaportéedesen-
fans,propresàleurinspirerllamourdelaliberté,dellégalité,etdetouteslesvertus
républicaines,ParisanII[(1793lub1794)],s.21.
127
Ibidem,s.20.
–60–
