Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Obszaryźródłotwórcze
opowiedzielisięzdecydowanieprzeciwkoobozomizolacyjnymwPolsce,wzo-
rowanymnaniemieckichobozachkoncentracyjnych.43Witoszauważałrównież
rosnąceniebezpieczeństwodlaPolski,uzewnętrzniającesięwwypowiedziach
HitleraiinnychprzywódcówRzeszyorazwkonkretnychposunięciachdyplo-
macjiniemieckiejiforsowaniuzbrojeń.Zająłpozatymkrytycznąpostawęwobec
zagadnieńwodzostwaidyktatury,charakterystycznychdlafaszyzmu.44Uznał,iż
obieformywładzy–komunizmifaszyzm–sąniedoprzyjęciaprzezruchludo-
wy.Odżegnującsięodhitleryzmuikomunizmu,ichideologiiimetoddziałania,
podkreślał,żejedynąwłaściwąimożliwądrogądlaPolskiiruchuludowegojest
demokracja.
MyślpolitycznaWitosastanowiłakompilacjępoglądówzaczerpniętych
zagraryzmuinaukispołecznejKościołakatolickiego.Witossięgałdowątków
socjalizmudemokratycznego,negowałkomunizmifaszyzm.Wkontekściedebaty
oprzyszłyustrójpaństwapolskiegoodwoływałsiędoideisuwerennegoinie-
podległegopaństwajakobytudziałającegowimieniunarodu,anietylkowąskiej
grupyspołecznejwyobcowanejzpolskiejtradycji.PoglądyWitosamiałysłużyć
realizacjipodstawowegocelu,którymbyłozdobyciepoparciawśródnajwiększej
częścispołeczeństwa–chłopów,orazprzygotowanieichdobyciawspółgospo-
darzamiipełnoprawnymiobywatelamiRzeczypospolitej.
43
44
zezwalałonautworzeniewielutakichmiejscodosobnienia,leczutworzonotylkojedno–
wBerezieKartuskiej.Obózmieściłsięwbudynkudawnychcarskichkoszar.Obiektnosił
oficjalnąnazwęDMiejsceOdosobnienia”ibyłprzeznaczonydlaosób,którychDdziałalność
lubpostępowaniedajepodstawędoprzypuszczenia,żegrozizichstronynaruszeniebezpie-
czeństwa,spokojulubporządkupublicznego”.OkreślanogojakoDnieprzeznaczonydlaosób
skazanychlubaresztowanychzpowoduprzestępstw”orazDburzycieliporządkupublicznego
ibezpieczeństwa”.Bezpośrednimimpulsem,któryskłoniłPiłsudskiegodopodjęciadecyzji
outworzeniuobozu,byłozabójstwoministrasprawwewnętrznychBronisławaPierackiego,
popełnioneprzezHryhorijaMaciejkę–działaczaOrganizacjiUkraińskichNacjonalistów
(OUN).Zob.W.Śleszyński,ObózodosobnieniawBerezieKartuskiej1934–1939,Białystok
2003;P
.Siekanowicz,ObózodosobnieniawBerezieKartuskiej1934–1939,Warszawa1991.
W.Witos,Dzieławybrane,t.3,s.399.
W.W.[WincentyWitos],Zwodzemczybezwodza?,DMłodaMyślLudowa”VI–VII
1934,nr6–7,s.1–3;tenże,Zwodzemczybezwodza?,DPiast”26VIII1934,nr41,s.1;tenże,
Zwodzemczybezwodza?,DGazetaGrudziądzka”8IX1934,nr105,s.1;J.Borkowski,
Postawapolitycznachłopówpolskichwlatach1930–1935,Warszawa1970,s.221–227.
