Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Recepcjeideowe
osłabiałychłopów.Witosuznałetatyzmpaństwowyzajedenzelementówfaszy-
zmu,ponieważdążyłdoingerencjipaństwawstosunkigospodarczo-społeczne.
Wzwiązkuzpowyższympodkreślał,żeDchłopówpolskichzadowolićniemoże
anifaszyzm,anikomunizm”.39
SwojepoglądyistanowiskoWitoswypracowywałdziękiobserwacjibieżącej
politykiwewnętrznejizagranicznejreżimuhitlerowskiego.Nazagadnieniate
patrzyłprzezpryzmatstosunkówogólnoludzkich(humanitaryzm)istosunków
polsko-niemieckich.Wpierwszymprzypadkudostrzegałzagrożeniedlaludzkości
zestronyhitleryzmu,przejawiającesięm.in.wprześladowaniuŻydówitenden-
cjachekspansjonistycznychhitlerowskichNiemiec.Nałamachprasyludowej,
zwłaszczaDPiasta”,donoszonoowalcenazistówzprzeciwnikamipolitycznymi
orazrugowaniuŻydówzniemieckiegożycianarodowegoipaństwowego.Pisano
oterrorzewobeckomunistów,atakżesocjalistówiinnychniemieckichpartii
politycznych.SzczególnyniepokójludowcówiWitosabudziłyhitlerowskieme-
todyrządów,masowemordykapturowe,krwawerozprawianiesięzkomunistami,
socjalistami,Żydami.
40
Informowanoorepresjachzastosowanychprzezreżim
hitlerowskiwstosunkudoŻydówniemieckich.Szczególnieostrymechemodbił
siębojkotsklepówżydowskichzarządzonyprzezhitlerowcówwdniu1kwiet-
nia1933roku.Ludowcywskazywalinaoburzenieświatowejopiniipublicznej
iinterwencjedyplomatycznewobronieŻydówniemieckich.Informowanoteż
oucieczkachimasowychemigracjachŻydówzNiemiec.41
Innymzagadnieniem,związanymzestosunkamiwewnętrznymizarówno
polskimi,jakiniemieckimi,byłasprawaobozówodosobnienia.
42
Witosiludowcy
43
39
W.W.[WincentyWitos],Wbrewrzeczywistości,DZwrot”6II1938,nr6,s.1–2;tenże,
Demokracjatopokójidobrobyt,totalizmtowalkaizniszczenie,DObronaLudu”16II1938,
nr20,s.1–3.
40
NiemcykonfiskująmajątkiŻydówisocjalistów,DPiast”21V1933,nr21,s.7;Niemieckaemi-
gracjasocjalistyczna,DPiast”16VII1933,nr29,s.2;CosiędziejewNiemczech?,DPiast”9VII
1933,nr28,s.4;Z.Hemmerling,RuchludowywWielkopolsce1919–1939,Warszawa1971,
s.310–311.
41
FalaantysemityzmuogarniacałeNiemcy,DPiast”19III1933,nr12,s.5;UcieczkaŻydów
zNiemiecdoPolski,DPiast”26III1933,nr13,s.5;Żydziuciekają,DPiast”26III1933,nr13,
s.5;ŻydziuciekajązNiemiec,DPiast”2IV1933,nr14,s.7;Wojnaniemiecko-żydowska,DPiast”
16IV1933,nr16,s.3;NapływŻydówzNiemiec,DPiast”11VI1933,nr24,s.4;BicieŻydów,
DPiast16VII1933,nr29,s.4.
42
MiejsceOdosobnieniawBerezieKartuskiej–zorganizowanyiprowadzonyprzezwładze
polskieobózwBerezieKartuskiejwlatach1934–1939.Powstałgłówniewceluizolowania
orazpsychicznegoifizycznegodręczeniaprzeciwnikówpolitycznychsprawującejwówczas
władzęsanacji,m.in.ludowców,komunistów,endeków,atakżenacjonalistówukraińskich.
Utworzonogo12lipca1934rokunamocyrozporządzenia(zmocąustawy)prezydenta
IgnacegoMościckiegozdnia17czerwca1934rokuwsprawieosóbzagrażającychbezpie-
czeństwu,spokojowiiporządkowipublicznemu.Pomysłodawcązorganizowaniaobozubył
premierLeonKozłowski,atępropozycjęzaakceptowałJózefPiłsudski.Rozporządzenie
