Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
7
ześmiertelnąpowagą–jakofasady,zaktórąkryjąsięznacze-
niagłębokie,nierzadkozwiązanezbolesnymidoświadczenia-
mitwórcy.Dziejesiętakzapewnezkorzyściądlaodkrywania
Dmituosobistego”pisarza,leczjednocześniezeszkodądlade-
lektowaniasiędowcipnymsmakiemjegodzieł.Autorniniejszej
książkimategopełnąświadomośći–jakoczłowiekniedokoń-
capozbawionypoczuciahumoru–zawszecierpi,ilekroćzmu-
szonyjestDzapomnieć”ożartobliwymtemperamencieKantora,
SchulzaczyLeśmiana.
SpójnośćiwyrazistośćLeśmianowsko-Schulzowsko-Kanto-
rowskiegoparadygmatuszczególniedobrzewidaćwszerszym
kontekście,natlepolskiejieuropejskiejobyczajowości,sztuki
ikultury.Okażdymztrzechinteresującychnasartystówdałobysię
powiedzieć,żeobcajestmutradycyjnapolskamitologia,skoncen-
trowanawokółkwestiipatriotycznych,niepodległościowych.DMit
osobisty”każdegoznichoscylujewokółdoświadczeniaśmierci.
Proustowski(aleiMickiewiczowski)motywpowrotudodzieciń-
stwato–wwersjiLeśmiana,SchulzaiKantora–ideapowrotu
niemożliwego,naznaczonegopiętnemśmierci.Najjaskrawszym
tegodowodemjestoczywiścieUmarłaklasaiWielopole,Wielo-
poleKantora,aleDZakładWynajmuDrogichNieobecnych”pro-
wadzilitakżeSchulz(przedewszystkimwSanatoriumpodKlepsy-
drą)iLeśmian(zwłaszczawwierszachnazwanychprzezMichała
GłowińskiegoDelegiamiautobiograficznymi”10).Obsesyjnezain-
teresowanietematemśmiercisprawia,żeparadygmatwyłania-
jącysięzdziełtrzechtwórcówjestpolskiejmitologiinarodowej
obcy,azarazembardzobliski.Obcy,gdyżniewkraczawrejony
patriotycznychczyreligijnychegzaltacji(choćbypoprzeznega-
cję,jakwwypadkuformacjiDszyderców”),nieeksponujepro-
blemuDpolskości”,nieewokujepytańopolskiecnotyiprzywa-
ry,pozostajeobojętnyzarównowobecDkompleksupolskiego”,
jakinarodowejmegalomanii.Bliski,ponieważwpisujesięwfe-
nomenzwanyprzezLeszkaKolankiewiczaDprojektemkultu-
rowymDziady”11,zgłaszaaneksdoDteatruświętazmarłych”,
kontynuująctymsamymjedenznajbardziejważkichaspektów
polskiejtradycji:obcowaniażywychzumarłymi.
