Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
samegomedalu–przedmiotkultuczęstowszakstajesiętabu,
aodfascynacjidonegacjidroganiemusibyćdaleka.
PrzypadektanatycznejnamiętnościPolakówmógłbywska-
zywaćnato,żesprawajestbardziejzłożona,niżwydawałosię
Frommowi,którywszelkietakieinklinacjeuważałzajednoznacz-
niepatologiczne.Boprzecieżjestoczywiste,żepolskaorientacja
naDnaszychumarłych”pełniłaprzezwiekifunkcjęterapeutycz-
ną,wyrastałazewidentnieDbiofilitycznych”potrzebprzetrwa-
nia,przeżycia,uporaniasięzrozpaczą.Nietrzebaprzypominać,
jakważnajestpamięćohistorii,oprzodkach,onarodowych
dziejachdlazachowaniatożsamości–indywidualnejizbioro-
wej.Totruizm.Tyleżeterapia,naskutekdługiegostosowania,
zaczęłanaswciągaćipodniecać,awkońcu–uzależniać.Inie
sposóboprzećsięwrażeniu,żepolskikultprzodków,fascyna-
cjagrobami,pogrzebamimiewacechyperwersyjne.Przywiąza-
niedozwłokicmentarzybyłodlanasjednocześnielekarstwem
ichorobą,balsamemijadem.Oddająchołdrelikwiom,zmur-
szałymtrumnomizbielałymkościom,dźwigaliśmysię,jakona-
ród,zmartwychzacenęDzarażeniaśmiercią”.
Trudnosiędziwić,żeTeatrŚmiercinarodziłsięwłaśniewPol-
sce.SłynneprzekonanieKantora,iżDżyciemożnawyrazić
wsztucejedynieprzezbrakżycia,przezodwołaniesiędo
ŚMIERCI”(II,s.18),możnaodczytaćjakorozpoznanieparadok-
salnejnaturypolskiejnekroterapii.Wydajesięzresztąniewątpli-
we,żetanatycznefantazmatyzarównoKantora,jakiSchulzaczy
LeśmianawypływajązeźródełDbiofilitycznych”,sąprzewrotną
oznakąsilnejwięzizżyciem(piszęotymwrozdzialetrzecim).
Namarginesiewartozaznaczyć,żemimoiżKantorowskiedo-
świadczenieśmiercimacharakterzdecydowanieponadczaso-
wyiponadnarodowy,tojednaznajbardziejprzenikliwychre-
cenzjiUmarłejklasy–pióraKonstantegoPuzyny–nosiłatytuł
My,umarliitraktowałaolosachPolaków18.
ParadygmatstworzonyprzezLeśmiana,SchulzaiKantora
wchodziwrelacjenietylkozpolskąobyczajowością,leczrów-
nieżzwielomatendencjamidwudziestowiecznejDkulturywy-
sokiej”.ZainteresowanieDtandetą”,banalnymi,codziennymi
