Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Styl
31
rzeniazawszestanowiąilustracjędotego,kimczłowiekjesticzymjestdlaniego
rzeczywistość.DlategowAntypamiętnikachgaleriaopisywanychpostacizawsze
ujmowanajestwperspektywieichdziałań,postawiidei.Człowiekwtakpre-
zentowanymopisiezanurzonyjestwswójczas,działaniaihistorię,budująctym
samymotaczającygoświatprzedstawiony.
Pomiędzybohateremaczytelnikiem,taksamojakpomiędzybohaterem
arzeczywistościąprzedstawioną,nieistniejeżadendystansującyelement.„Nie
mażadnegokrajobrazuoddzielającegobohateraodczytelnika”61.Malrauxpro-
wadziswąnarracjętak,żebezpośrednioangażujeczytelnikawprzeżyciaswego
bohatera.Unikającopisówprzestrzeni,krajobrazu,skupiającsiętylkonapo-
szczególnychelementach,którewidzibohater,wprowadzabezpośredniowdo-
znaniaiaktualnepercepcje,myśliswegobohatera.Wtensposóbjednoczyczło-
wiekazeświatemprzezniegoprzeżywanym.Sprawia,żecałarzeczywistośćstaje
sięświatemdlabohatera,awkonsekwencjiświatemdlaczytelnika.Malrauxnie
ustanawiażadnychzabiegówformalnychoddzielającychnarracjęodprzeżyć,co
pozwalanaprzeżycieautentycznościegzystencjiijejdziałania62.
Czas,jegoopis,nabierawtekstachMalrauxszczególnegoznaczenia.Pisząc
oteraźniejszości,zawszeodwołujesięondoprzeszłości,czasprezentowanyjest
każdorazowowswoistymkontinuum.PowrótdoAfrykiczydoIndiizwiąza-
nyjestwAntypamiętnikachzretencjąwspomnień.Przeszłośćnakładanateraź-
niejszośćobraziwywołujeskojarzenia,któreMalrauxzamykawjednymcią-
guwypowiedzi.Cowięcej,teraźniejszośćzaznaczaswoistość,zmianęwłaśnie
wstosunkudoprzeszłości.Rzeczywistośćdanawkontinuumpamięcipodkreśla
fenomenologicznązasadębycia-dla-świadomości.Światzawszejestdanyświado-
mości,jestdlaświadomości.Kulturanieistniejesamaprzezsię,alestanowiświat
przeżywanyświadomejsiebieegzystencji.
Rytmwydarzeń,chronologiazostajątymsamymzaburzone,awszystkie
wydarzeniasprowadzonesądosubiektywnegoprzeżycia.Malrauxuzyskujeten
efekt,koncentrującsięnawybranychsekwencjachtemporalnych,zaznaczając
istotnemomentyczasu.Częstodokonujeteżretrospektywnegoprzejściadoczasu
minionegolubprzyspieszaakcję,wrzucającczytelnikawciągnastępnychzdarzeń.
Tedwazabiegi–syntetycznegoopisywaniawydarzeńibohatera(świata
przedstawionegoidoznańbohaterarównocześnie)orazfenomenologicznego
prezentowaniaczasu–pozwalająMalrauxzjednejstronynatelegraficzne63uj-
mowaniefabuły,zdrugiejzaś–nastop-klatkę64koncentrującąsięnawybranych
scenachipodkreślającąichwagę.
61Tamże,s.49.
62Por.tamże,s.48.
63Por.tamże.
64Por.tamże,s.49.
