Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metoda
29
Wskazującnaswąmłodość,doświadczeniepodróży,rewolucji,wojen,
Malrauxrównocześniepokazuje,żetewielkiehistorycznewydarzeniastanowią
częśćjegoświadomości.DoświadczeniahistorycznewAntypamiętnikachMal-
rauxobrazujejako:„(...)momenty,wktórychtajemnicażyciaukazujesiękaż-
demuznastakjakkobiecie,któraspoglądawtwarznarodzonegodziecka,lub
mężczyźnie,spoglądającemuwtwarzumierającegoczłowieka”55.Całakulturowa
rzeczywistośćoddziałujenajednostkęidziękiniejdopieronabierasensu.Toeg-
zystencjaczłowiekaprzepracowujeświatinadajemusens.To,cowedleMalraux
człowiekwidziwoczachswegonarodzonegodzieckaczyumierającegotowarzy-
sza,stajesiędopieroczymś,comożnanazwaćżyciem.Życiejednaktymsamym
niejestdaneinaczejniżprzezdoświadczeniegraniczne–doświadczenieśmierci.
Antypamiętnikistanowiąswoistąpodróżwczasieiprzestrzeni,podczas
którejautorprzeprowadzaczytelnikaprzezróżnorodnekulturyiwiedziedro-
gamiświadomościpodróżnika.Drugimważnymelementemswoistejmetody
badawczejMalrauxjestwAntypamiętnikachwłaśnieopistejzłożonejpodróży
–wczasieiprzestrzeni.Autorpokazuje,jakteraźniejszośćniedajesięzrozu-
miećbezprzeszłości.Historiadanejkultury,taksamojakhistoriajednostkowe-
gożycia,jestsplotemprzeszłości,przyszłościiteraźniejszości.Historiapoprzez
refleksjęjednostkiwpływanajejświadomość.Podróż,któramożewykraczać
pozahistoryczneuwarunkowaniawłasnejkultury,przełamującjejdominację,
jestprzedewszystkimpowolnymkontemplowaniemtego,codoznawane.Wpo-
dróży,odrywającsięodwłasnejprzestrzeniiczasu,jednostkawkraczawnową
rzeczywistośćizyskujenowąperspektywęmyśleniaosobieiswoimświecie.
DosłowneprzemieszczaniesięzmiejscanamiejsceMalrauxzaczynatraktować
jakometaforyczneprzejścieodjednegoproblemudoinnego,stanowiąceinte-
lektualnyrozwój,drogęmyślową,którąpodejmujepodróżnik.Malrauxzauważa
więc:„jeszczenietakdawnopodróżdoAzjibyłapowolnąpenetracjąpoprzez
czasiprzestrzeń.Indiepoislamie,ChinypoIndiach,DalekiWschódpoBliskim
Wschodzie(...).Jakwięcmojeżycieodpowiadanatychwszystkichumierających
bogówiwzrastającemiasta?”56.
WAntypamiętnikachmożnazatemwyróżnićdwiemetodybadawczeMal-
raux,pozwalającemunaujęcieegzystencji-w-świecie:
1.analizaegzystencji-w-świeciepoprzezzdarzeniahistoryczne,kulturowe,
społeczne,
2.analizaświadomościpoprzezodniesieniejejdoprzestrzennychikon-
kretnychelementówkultury,formacjikulturowych.
Takametodapozwalaprzedewszystkimnapostawieniezasadniczegoeg-
zystencjalnegopytania:kimjestczłowiek?Pytającoczłowieka,Malrauxpyta
55A.Malraux,Antimémoires...,s.10–11.
56Tamże,s.12.
