Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
HistoriaAndréMalraux
Jakwiadomo,Malrauxbyłrównieżczłowiekiemczynu.Wlatach1936–1937
brałudziałwwojniedomowejwHiszpanii.Walczyłpostronierepublikanów.
Nietylkodoświadczyłwojnyijejokrucieństwa,lecztakże,choćwtragicznych
okolicznościach,przyjrzałsiękulturzeHiszpanii,codlaMalrauxnaukowcasta-
nowiłoważnedoświadczenie.Malrauxwswoichpismachwielokroćpokazywał,
jakkażdyrodzajbycia-tam,wświeciestawałsięmożliwościązgłębianiaobcej
kultury,wnikaniawjejtajniki.PierwszaczęśćAntypamiętników,jakrównieżpo-
wieśćL’Espoirstanowiądobitneświadectwotakiejwłaśniepostawy.
Drugawojnaświatowabyłaoczywiściewielkimwyzwaniemdlafrancuskie-
gomyśliciela.Brałczynnyudziałwdziałaniachwojennych,zostałnawetprzy-
wódcąoddziałupartyzantówdziałającychwAlzacji.Aresztowanyprzezgestapo,
szczęśliwieuciekłizostałkomendantembrygadyalzacko-lotaryńskiej.Powojnie
zostałodznaczonyKrzyżemLegiiHonorowejzaswojezasługi.
OkrespowojennytodlaMalrauxprzedewszystkimczaspoważnegozaan-
gażowaniapolitycznego.Międzyrokiem1959a1969pełnifunkcjęministrakul-
tury,copozwalamunaspotykaniewieluważnychludzipolitykiinaukitamtego
czasu,takichjakJohnKennedy,JawaharlalNehru,MaoTse-tungiIndiraGan-
dhi.Wygłaszałteżwieleprzemówień,odczytówiwykładów,prowadzącczynne
życiepubliczne48.
JużtenpobieżnyprzeglądnajważniejszychwydarzeńzżyciaMalrauxpoka-
zuje,żebyłonosobąnietylkoniezwykleaktywną,aleprzedewszystkimzaan-
gażowaną.Tozaangażowaniewżycie,kulturę,politykęprzenosiłnaswezainte-
resowaniafilozoficzne.Antypamiętniki,jaksięzdaje,nietylkosąraportemztej
działalnościMalraux,aleprzedewszystkimprezentująjegopoglądydotyczące
problemuegzystencjiikultury.DlamojejpracytaksiążkaMalrauxjestfunda-
mentalna,stanowibowiemnajpełniejszyopisegzystencjirzuconej-w-świat.
W.M.Frohock,omawiającliterackieifilozoficznedokonaniaMalraux,
zaczynaodjegozaangażowaniaspołecznego.Zauważa,żeniesposóbodróż-
nićdziałalnościintelektualnejodpolitycznejfrancuskiegomyśliciela.Jakpisze
Frohock,zaangażowanieMalrauxwkomunizmnieprzekreślałojegokrytycz-
negopodejściadotejideologii,jakidosamejpolityki.Malrauxnieprzyjmo-
wałwszystkichideibezkrytycznie49.Podobniejegozaangażowaniewhistoryczne
działaniabyłoniedokońcajasne.Przejścienagaullizm,współpracazgenera-
łem,apóźniejobjęciefunkcjiministrasąprzedstawianeprzezFrohockajako
decyzjedojrzewająceprzezlatawświatopoglądziepolitycznymMalraux.Wedle
amerykańskiegobadacza,Malrauxprzechodzimetamorfozęnietylkopolityczną
iświatopoglądową,alerównieżliterackąifilozoficzną.Coważneiwarteponow-
48Por.tamże,s.276.
49W.M.Frohock,AndréMalraux:theIntellectualasNovelist,„YaleFrenchStudies”1951,nr8,
s.26.
