Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Glaukon:Jesttak.
Sokrates:Więcproszęcię,jakimsposobempaństwopodoła,żebytyletych
rzeczywytwarzać?Nieprawdaż,jedenjestrolnikiem,drugibudowniczym,inny
któryśtkaczem?Amożeiszewcatamdołóżmyalbokogośinnegoztych,co
obsługująciało?
Glaukon:Takjest.
Sokrates:Zatempaństwo–ograniczonedotego,conajkonieczniejsze,składało-
bysięzczterechalbozpięciuludzi.
Glaukon:Widocznie.
Sokrates:Więccóż?Każdyztychludzipowinienswojąrobotęskładaćdla
wszystkichpospołu–jaknaprzykładrolnik,chociażjestjeden,powinienwytwarzać
żywnośćdlaczterechiczteryrazytyleczasuitrudupoświęcaćnawytwarzanie
żywności,idzielićsięzdrugimi,czyteżniepowiniendbaćotamtych,atylkodla
siebiesamegoczwartączęśćwytwarzaćtejżywnościwciąguczterokrotnie
krótszegoczasu,azpozostałychtrzechjednąpoświęcićnarobieniedomu,drugąna
ubranie,innąnabutyiniedzielącsięznikimmiećgłowęwolnąisamemu,własnymi
rękamiswojerzeczyrobić?
Adejmant:No,może,Sokratesie,takbędziełatwiejniżwtamtensposób?
Sokrates:NaDzeusa,tonicdziwnego.Ikiedyśtopowiedział,tojasobiemyślę,
żeprzedewszystkimkażdyrodzisięniecałkiempodobnydokażdegoinnego,tylko
sięludzieróżniązprzyrodzenia:jedensięnadajedotejroboty,adrugidoinnej.
Czynieuważasz?
Adejmant:Owszem.
Sokrates:Nocóż?Aczyładniejpotrafipracowaćktośbędącjednąjednostką,
jeżelibędzielicznesztukiwykonywał,czyteżjeślisięjedenzajmiejedną?
Adejmant:Jeżelijedenjedną.
Sokrates:Doprawdy;takmisięteżwydaje,żejeśliktośzaniedbawłaściwąporę
jakiejśroboty,toonaprzepada.
Adejmant:Oczywiścieprzecież.
Sokrates:Bomamwrażenie,żerobotaniechceczekać,ażrobotnikbędziemiał
czaswolny,tylkomusipracownikzarobotąnadążać,anietaksobie,tylko
wwolnychchwilach.
Adejmant:Koniecznie.
Sokrates:Wobectego,więcejwszystkiegopowstajeito,copowstaje,będzie
ładniejszeiłatwiejsze,jeślisięjedenzajmiejednym,zgodniezeswąnaturą,we
właściwejporzeimającgłowęwolnąodinnychzajęć(Platon1994,1,86).
PrzywołanytucytatzPlatonatomodelowyopispowstaniaizasady
funkcjonowaniagospodarkitowarowej.Liniarozumowaniajestprosta.
Wytwarzamyróżnerzeczy(pożywienie,mieszkania,ubraniaitd.),aby
16
