Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stanowiławzórdonajśladowaniadlaeuropejskiejarystokracjiwostatnich
dekadachXVIIIwieku.Plantacja,takjakoikos,stanowiławdużejmierze
samowystarczalnąjednostkęgospodarczą,gdziekobiety,bydłoiniewolnicy
(wtakimwłaśnieporządku)mielidospełnieniaokreślonefunkcje.Żywność,
mieszkanie,ubranieiobuwie,wszystkotobyłowytwarzanewramach
gospodarstwa,jakimbyłakażdazosobnaplantacja.Tylkoluksusowewyroby
byłysprowadzanezzewnątrz.Nawetdominującystylarchitektonicznytego
okresuGreekRevivalnawiązywałdoantycznejtradycji.
1.2.
Produktstajesiętowarem
WopisiePlatonamamydoczynieniazsytuacjąpierwotną:Platon
dajedozrozumienia,żetakpowstawałypolis,nucleihelleńskiejcywilizacji.
Alewybór,przedktórymstalizałożycielenowejpolisautarkiaczywy-
miananiejestwyboremhistorycznym,związanymzokreślonymetapem
rozwojucywilizacji.Jesttowybórczystoracjonalny,prakseologiczny,
opartynamotywieosiągnięciawiększegoefektu,jakiegocodzienniedo-
konująpodmiotyprowadzącedziałalnośćgospodarcząodprzynajmniej
2500lat.Jegonajbardziejaktualnymprzykłademjesttakbardzoostatnio
modnytzw.outsourcing.
Zekonomicznegopunktuwidzeniamatutajmiejscezjawisko
okardynalnymznaczeniu:produktstajesiętowaremijakotakijestpunktem
wyjściadlatego,corozumiemyprzezpojęciegospodarkirynkowej,czyli
opartejnawymianie(handlu).WdialoguPlatonaznajdujemyopisnarodzin
podstawowejkategoriiekonomicznejtowaru.Podobnąobserwacjęodnaj-
dujemyrównieżuArystotelesa(Polityka),którypowiada,żekażdarzeczmoże
byćpotraktowananadwaróżnesposoby:jakoprzedmiotużytkowyna
prywatnepotrzebylubdowymianynainnąrzecz.Bierzesiętostąd,żeludzie
majązadużojednego,azamałodrugiego.
Cóżwięcsiędzieje,copozwalatakączyinnąrzecztraktować
wyłączniejakoprodukt,ajeszczeinnąjakotowar?Zarównoprodukt,jak
itowarprzedmiotami,którychwłaściwościsprawiają,żeonewstanie
zaspokoićmaterialnepotrzeby.Produktmazdolnośćzaspokajaniapotrzeb,
mawięcwalorużytkowy.Aleprodukt,któryzostanieprzeznaczonydo
wymianynainnyprodukt,aniedozaspokojeniawłasnychpotrzeb,stajesię
towarem.Zachodzitutajswoistametamorfoza,nietylenamaterialnejkanwie
przedmiotu,ilenajegoteleologicznymcharakterze.Produktprzeznaczony
18